ডিজিটেল ডেস্কঃ শেহতীয়া বৰ্ষবোৰত ভাৰতত সংঘটিত ‘বুলডজাৰ ন্যায়’ ব্যৱস্থাৰ বিৰুদ্ধে আজিও চৰ্চা অব্যাহত আছে। উপযুক্ত আইনী প্ৰক্ৰিয়া অবিহনে ৰাষ্ট্ৰই শাস্তি হিচাপে অপৰাধৰ অভিযোগত অভিযুক্তসকলৰ সম্পত্তি ভাঙিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে । এই প্ৰথাৰ ফলত ব্যাপক বিতৰ্ক আৰু আইনী প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি হয় আৰু ইয়াৰ বিৰুদ্ধে কেইবাখনো আবেদন উচ্চতম ন্যায়ালয়ত দাখিল কৰি ইয়াৰ সাংবিধানিকতাক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰা হয়।
২০২৩ চনৰ ১৭ ছেপ্টেম্বৰত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে বুলডজাৰ ব্যৱস্থাৰ বিৰুদ্ধে দাখিল কৰা আবেদনৰ শুনানি গ্ৰহণ কৰি অন্তৱৰ্তীকালীন নিৰ্দেশ দিছিল যে অনুমতি অবিহনে দেশত কোনো ধৰণৰ ভাঙি পেলোৱা নহ’ব। ৰাজহুৱা পথ, ফুটপাথ, ৰেলপথ বা জলপথত বেদখল কৰাৰ ক্ষেত্ৰত এই আদেশ প্ৰযোজ্য নহ’ব বুলি আদালতে স্পষ্ট কৰি দিয়ে।
আদালতে ১৪২ নং অনুচ্ছেদৰ অধীনত এই আদেশ গৃহীত কৰে। কিন্তু ৰাজহুৱা পথ, ফুটপাথ বা ৰেলপথৰ ওচৰত নিৰ্মাণ কৰা অকৰ্তৃত্বশীল নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত এই আদেশ প্ৰযোজ্য নহ’ব বুলিও মন্তব্য দিয়ে ৷
আইনৰ শাসন সাংবিধানিক গণতন্ত্ৰৰ এক মৌলিক নীতি, যিয়ে নিশ্চিত কৰে যে কোনো ব্যক্তি আইনৰ ওপৰত নহয় আৰু চৰকাৰৰ প্ৰতিটো কাৰ্য্য আইনী তদাৰকীৰ আওতাত থাকিব লাগিব। ভাৰতত এই নীতি সংবিধানৰ ১৩ নং অনুচ্ছেদত সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে, য’ত স্পষ্টকৈ কোৱা হৈছে যে ৰাষ্ট্ৰৰ সকলো কাম দেশৰ আইন অনুসৰি হ’ব লাগিব।
পঞ্জাৱ বনাম ওম প্ৰকাশৰ মুখ্য নিষ্পত্তি আয়ুক্তৰ গোচৰত ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে এই নীতিক পুনৰ দৃঢ় কৰিলে যে ভাৰতৰ সাংবিধানিক গাঁথনি আইনৰ শাসন কেন্দ্ৰীয়। কোনেও, আনকি চৰকাৰেও আইনৰ বাহিৰত কাম কৰিব নোৱাৰে। প্ৰতিটো কাৰ্য্য আইনী মানদণ্ডৰ বিপৰীতে পৰীক্ষা কৰিব লাগিব।
কিন্তু ‘বুলডজাৰ নীতি’ উলংঘা কৰা যেন লাগে। সম্পত্তি ভাঙি পেলোৱাৰ আগতে সম্পত্তিৰ মালিকক জাননী দিব লাগে কিন্তু বহু ক্ষেত্ৰত যথাযথ প্ৰক্ৰিয়া অবিহনে ভাঙি পেলোৱা হৈছে সম্পত্তিবোৰ। ভাৰতৰ পৌৰসভাৰ আইন অনুসৰি ভাঙি পেলোৱাৰ পূৰ্বে যিকোনো উলংঘাকাৰীক জাননী দিয়াটো বাধ্যতামূলক।
ভাৰতৰ আইনত এনে কোনো ব্যৱস্থা নাই যে শাস্তি হিচাপে অপৰাধীৰ সম্পত্তি ভাঙি পেলোৱাৰ অনুমতি দিয়া। ৰাজনৈতিক দাবীৰ ভিত্তিত এই ভাঙি পেলোৱা কামবোৰ কেৱল অবৈধেই নহয়, ইয়াৰ ওপৰিও সাংবিধানিক সুৰক্ষাৰ উলংঘা।
সংবিধানৰ ৩০০ক অনুচ্ছেদৰ অধীনত ব্যক্তিগত সম্পত্তিৰ অধিকাৰ কেৱল বৈধ আইনৰ দ্বাৰাহে সীমিত হ’ব পাৰে। কাৰ্যবাহী আদেশ বা স্বেচ্ছাচাৰী সিদ্ধান্তৰ ভিত্তিত কাৰো সম্পত্তিৰ পৰা বঞ্চিত হ’ব নোৱাৰে।
ইয়াৰ পিছতো বিশেষকৈ সাম্প্ৰদায়িক হিংসাৰ দ্বাৰা ক্ষতিগ্ৰস্ত অঞ্চলত কোনো আইনী প্ৰক্ৰিয়া অবিহনে ঘৰ ভাঙি পেলোৱাৰ বাবে ‘বুলডজাৰ ন্যায়’ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। সম্পত্তিসমূহ অবৈধ হ’লেও ক্ষতিগ্ৰস্ত ব্যক্তিসকলৰ পুনৰ সংস্থাপন নিশ্চিত কৰাটো ৰাজ্যৰ সাংবিধানিক কৰ্তব্য।
ন্যায়ালয়ে কয় যে সেই অঞ্চলত মানুহে দশক দশক ধৰি বসবাস কৰি আহিছে আৰু পুনৰ্বাসন অবিহনে তেওঁলোকক উচ্ছেদ কৰাটো তেওঁলোকৰ অধিকাৰ খৰ্ব হ’ব। ন্যায়ালয়ে কয় যে য’ত অধিকাৰ নাই তাতো মানৱীয় দৃষ্টিকোণৰ পৰা পুনৰ্বাসন নিশ্চিত কৰিব লাগে।
Leave A Comment