মেগা বাজেটৰ এখন 'ফ্লপ’ ছৱিয়ে সংকটত পেলাইছিল সমগ্ৰ বলিউডকে! কিয় ফ্লপ হৈছিল ১৯৮৩ চনৰ 'ৰাজিয়া চুলতান’?

‘ৰাজিয়া চুলতান’ৰ পৰিচালক আছিল কমল আমৰোহী। লেখক আৰু প্ৰযোজক হিচাপেও তেওঁ বলীউডত সুপৰিচিত আছিল। ১৯৬০ চনত মুক্তি পোৱা বলীউডৰ ক্লাছিক ছবি ‘মোগল-ই-আজম’ৰ কাহিনীও ৰচনা কৰিছিল কমলে। চল্লিশৰ পৰা আশীৰ দশকৰ ভিতৰত বলীউডৰ কেইবাখনো সফল ছবিৰ পৰিচালনাৰ সৈতে কমলৰ সম্পৰ্ক আছিল। তাৰ ভিতৰত ‘মহল’ আৰু ‘পাকিজা’ অন্যতম।

কমলে ৭০ৰ দশকৰ মাজভাগত দিল্লীৰ একমাত্ৰ মহিলা শাসক ৰাজিয়া চুলতানৰ জীৱনৰ ওপৰত এখন ছবি নিৰ্মাণ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৭৫ চনত কমলে সেই ছবিখন নিৰ্মাণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তাৰ আঠ বছৰৰ পাছত মুক্তি পালে ‘ৰাজিয়া চুলতান’। ছবিখনত হেমা মালিনীয়ে শিৰোনাম চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ধৰ্মেন্দ্ৰই নায়কৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ইয়াৰ বাহিৰেও সেই ছবিখনত অভিনয় কৰিছিল পাৰবীন ববীয়ে।

সেই সময়ত ‘ৰাজিয়া চুলতান’ ছবিখন নিৰ্মাণৰ বাবে ১০ কোটি টকা খৰচ হৈছিল। সেই সময়ত ভাৰতৰ আটাইতকৈ দামী চিনেমা আছিল ‘ৰাজিয়া চুলতান’। কিন্তু মুক্তিৰ পাছত ‘ৰাজিয়া চুলতান’ দৰ্শকৰ মন জয় কৰিব নোৱাৰিলে। ১০ কোটি টকা ব্যয় সাপেক্ষে নিৰ্মাণ কৰা এই ছবিখনে মাত্ৰ ২ কোটি টকাৰ বিশ্বব্যাপী ব্যৱসায় কৰিছিল। সেই সময়ত বলীউডৰ আটাইতকৈ ‘ফ্লপ’ ছবিখনৰ শিৰোনামটোও ‘ৰাজিয়া চুলতান’ৰ কপালত সংলগ্ন হৈ আছিল।

বহু দৰ্শকে ছবিখনত ব্যৱহৃত উৰ্দু ভাষাটো অতি কঠিন বুলি বিবেচনা কৰিছিল। বহুতে চিনেমাখনত গতিৰ অভাৱ বুলিও মন্তব্য কৰে। ফলত বক্স অফিচত দুৰ্যোগৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয় ‘ৰাজিয়া চুলতান’। শুনা যায় যে যদিও ‘ৰাজিয়া চুলতান’ৰ মূল প্ৰযোজক এ কে মিশ্ৰ আছিল, তথাপিও বহু প্ৰযোজকে ছবিখনত ধন ঢালি দিছিল। কিন্তু ছবিখনৰ পলমকৈ মুক্তি পোৱা আৰু ব্যৱসায় কৰিব নোৱাৰাৰ বাবে সেই প্ৰযোজকসকলে বৃহৎ লোকচানৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল। বহু বিতৰকেও বৃহৎ লোকচানৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল। ছবিখনৰ আন আন ক্ৰুসকলেও ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছিল।

শুনা যায় যে ‘ৰাজিয়া চুলতান’ৰ ব্যৰ্থতাৰ বাবে বলীউডৰ এক বৃহৎ অংশ লোকচানৰ সন্মুখীন হৈছে। সেই সময়ৰ জনপ্ৰিয় আলোচনীৰ এটা প্ৰবন্ধত দাবী কৰা হৈছিল যে বক্স অফিচত ‘ৰাজিয়া চুলতান’ৰ ব্যৰ্থতাই সমগ্ৰ বলীউড ঋণগ্ৰস্ত কৰি তুলিছিল। কিন্তু কমলে দাবী কৰে যে ছবিখনৰ সফলতাৰ অভাৱত যদি কোনোবাই আঘাত পাইছে তেন্তে সেয়া তেওঁহে। প্ৰযোজকসকলৰ কোনো লোকচান হোৱা নাছিল। লগতে তেওঁ দাবী কৰে যে এই ছবিখনৰ বাবেই বলীউডৰ বহু পেছাদাৰীয়ে আঠ বছৰ ধৰি চাকৰি পাইছিল।

‘ৰাজিয়া চুলতান’ৰ ব্যৰ্থতাৰ কাৰণ বুলি কমলে ছবিখন বুজিব নোৱাৰাৰ বাবেই দোষাৰোপ কৰে। তেওঁ দাবী কৰিছিল যে ‘মোগল-ই-আজম’, ‘পাকিজা’, ‘শ্বোলে’ আদি চিনেমাকো ফ্লপ বুলি কোৱা হয়। কমলে দাবী কৰে যে সমালোচকসকলে ‘মছলা’ৰ অভাৱৰ বাবেই ‘ৰাজিয়া চুলতান’ক সমালোচনা কৰিছিল।

উল্লেখযোগ্য যে ‘ৰাজিয়া চুলতান’ আছিল কমলৰ পৰিচালনাৰ অন্তিমখন ছবি। কমলে শেষৰ মোগল সম্ৰাট বাহাদুৰ শ্বাহ জাফৰৰ জীৱনীক লৈ এখন ছবি নিৰ্মাণৰ সিদ্ধান্তও লয়। চিত্ৰনাট্যও প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল। কিন্তু শেষত বনোৱা নহ’ল। ১৯৯৩ চনত কমলৰ মৃত্যু হয়। ফলত ‘ৰাজিয়া চুলতান’ তেওঁৰ পৰিচালনাত তেওঁৰ অন্তিমখন ছবি হৈয়েই থাকিল।