পৃথিৱীৰ মায়া এৰিলে যশস্বী পদাৰ্থবিজ্ঞানী পিটাৰ হিগছেঃ পদাৰ্থ আৰু ভৰৰ বিষয়ে গৱেষণা কৰি লাভ কৰিছিল নোবেল

কিন্তু তেওঁ অৰ্থাৎ ব্ৰিটিছ পদাৰ্থবিজ্ঞানী পিটাৰ হিগছে কণাটোৰ নাম কেৱল তেওঁৰ নামেৰে ৰখাৰ তীব্ৰ বিৰোধিতা কৰিছিল। কাৰণ তেওঁৰ দৰে পৃথিৱীৰ আন পাঁচজন বিজ্ঞানীয়েও পদাৰ্থৰ ভৰৰ ৰহস্য বিচাৰি আছিল। 

অৱশ্যে হিগছে প্ৰথমে এটা বিশেষ কণিকাৰ কথা কৈছিল। তেওঁৰ আপত্তি সত্ত্বেও সেই কণিকাৰ বৈজ্ঞানিক নাম হ’ল হিগছ-ব’ছন। আচাৰ্য সত্যেন্দ্ৰনাথ বসুৰ নাম এই ‘বসোণ’ত সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে।

কালি স্কটলেণ্ডৰ এডিনবাৰ্গত ৯৪ বছৰ বয়সত মৃত্যু হয় হিগছৰ। প্ৰায় পাঁচ দশক ধৰি তেওঁ এডিনবাৰ্গ বিশ্ববিদ্যালয়ত অধ্যাপনা কৰিছিল। আজি বিশ্ববিদ্যালয়খনে এক বিবৃতিত হিগছৰ মৃত্যুৰ কথা ঘোষণা কৰি কয় যে অসাধাৰণ শিক্ষকগৰাকীয়ে কিছু সময়ৰ অসুস্থতাৰ পিছত ঘৰতে মৃত্যুবৰণ কৰে। তেওঁ কেইবাটাও প্ৰজন্মৰ বিজ্ঞানীৰ প্ৰেৰণা। হিগছ পৰিয়ালে সংবাদ মাধ্যম আৰু জনসাধাৰণৰ পৰা আপাততঃ গোপনীয়তাৰ অনুৰোধ জনাইছে।

এই বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বস্তুটো হ’ল ভৰ। যদি কণাটোৰ কোনো ভৰ নাথাকিলহেঁতেন তেন্তে ই পোহৰৰ বেগত যাত্ৰা কৰিলেহেঁতেন। গ্ৰহ-নক্ষত্ৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি উদ্ভিদ, নদী আনকি মানুহৰ অস্তিত্বও নাছিল। কিন্তু নহ’ল। এই গণটো ক’ৰ পৰা আহিল? ইয়াৰ উত্তৰ বিচাৰিবলৈ হিগছে ১৯৬৪ চনত এটা কণিকাৰ অস্তিত্বৰ অনুমান কৰিছিল, যিটো আচলতে ভৰৰ উৎস।

২০০৮ চনত ইউৰোপীয় পাৰমাণৱিক গৱেষণা সংস্থাই (CERN) ফ্ৰান্স আৰু চুইজাৰলেণ্ডৰ সীমান্তৰ ওচৰৰ জেনেভাৰ ওচৰৰ তেওঁলোকৰ পৰীক্ষাগাৰত চাৰি বছৰ ধৰি এনে কণিকাৰ ওপৰত গৱেষণা কৰিছিল। ২০১২ চনত তেওঁলোকৰ লাৰ্জ হেড্ৰন কলাইডাৰে পোহৰৰ বেগত যাত্ৰা কৰা ৰেট্ৰ’গ্ৰেড প্ৰ’টনৰ সংঘৰ্ষত এটা নতুন কণা ধৰা পেলাইছিল।

হিগছৰ এই তত্ত্ব নোবেল কমিটীয়ে নিশ্চিত কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁলোকে হিগছ আৰু বেলজিয়ামৰ পদাৰ্থবিজ্ঞানী ফ্ৰান্সোৱা এংলাৰ্টক নোবেল বঁটা প্ৰদান কৰে। ৰয়েল ছুইডিছ একাডেমীৰ মতে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ মৌলিক নীতি হ’ল এক বিশেষ ধৰণৰ কণিকাৰ অস্তিত্ব। সেই কণিকাৰ উৎস হৈছে এটা অদৃশ্য ক্ষেত্ৰ। সেই ক্ষেত্ৰৰ সংস্পৰ্শত কণিকাবোৰৰ ভৰ সৃষ্টি হয়। দুজন নোবেল বিজয়ী বিজ্ঞানীয়ে প্ৰস্তাৱ কৰা এটা সূত্ৰই এই প্ৰক্ৰিয়াৰ ব্যাখ্যা আগবঢ়াইছে।

হিগছ আছিল লাজকুৰীয়া আৰু প্ৰচাৰৰ প্ৰতি বিমুখ। মনে মনেই বিদায় ল’লে। নোবেল বিজয়ৰ খবৰ পাই চকু মচি তেওঁ কৈছিল- “কেতিয়াবা মই সঠিক বুলি জানি ভাল লাগে।”