ডাঃ কাফিল খান, ভূপাল ট্ৰেজেদীৰ পৰা শ্বাহৰুখৰ ব্যক্তিগত জীৱনলৈকে! কি কি বাস্তৱ প্ৰসংগ আছে ‘জৱান’ত? চাওক প্ৰতিবেদন

‘জৱান’ত আন চিনেমাৰ সাদৃশ্য, প্ৰসংগ বা ‘উল্লেখ’ও স্পষ্ট। শ্বাহৰুখৰ ব্যক্তিগত জীৱনৰো প্ৰতিফলন ঘটিছে ছবিখনত। শ্বাহৰুখক ‘জোৱান’ৰ কেইবাটাও দৃশ্যত বেণ্ডেজেড ‘লুক’ত দেখা গৈছে। মাৰ্ভেলৰ ছুপাৰহিৰোৰ জগতখনত মুন নাইট নামৰ এটা চৰিত্ৰ আছে। চকু দুটাৰ বাহিৰে বাকী শৰীৰটো বগা বেণ্ডেজেৰে মেৰিয়াই থোৱা আছে। ‘জোৱান’ৰ আৰম্ভণিৰ ছিকুৱেন্সত শ্বাহৰুখক গোটেই শৰীৰত বেণ্ডেজ পিন্ধা দেখি মাৰ্ভেলৰ অনুৰাগীয়ে মুন নাইটৰ সৈতে সাদৃশ্য বিচাৰি পাব পাৰে।

 ২০০৪ চনত আশুতোষ গোৱাৰিকাৰৰ পৰিচালনাত মুক্তি লাভ কৰা ‘স্বাদেশ’। শ্বাহৰুখ অভিনীত ছবিখনেও প্ৰশংসা লাভ কৰে। ‘স্বদেশ’ ছবিখনৰ ছাপ ধৰা পৰিছে ‘জোৱান’ত। কিশোৰী বাল্লালে ‘স্বদেশ’ ছবিত শ্বাহৰুখৰ মাতৃৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। তাইৰ চৰিত্ৰৰ নাম আছিল কাবেৰী আম্মা। যকাবেৰী আম্মা নামৰ এটা চৰিত্ৰও আছে 'জোৱান' ছবিত। ‘স্বদেশ’ৰ দৰেই ‘জোৱান’ৰ কাবেৰীৰ চৰিত্ৰটোও একেটা সূতাতে বোৱা হৈছে।

চৰকাৰী চিকিৎসালয়ত চিকিৎসা সা-সুবিধাৰ অভাৱত এনকেফেলাইটিছত আক্ৰান্ত হৈ ৬০টা শিশুৰ মৃত্যু হয়। ‘জোৱান’ৰ এই দৃশ্যৰ বাস্তৱ ঘটনাৰ লগত মিল আছে। ২০১৭ চনত উত্তৰ প্ৰদেশৰ গোৰখপুৰৰ এখন চিকিৎসালয়তো অক্সিজেন চিলিণ্ডাৰৰ নাটনিৰ সন্মুখীন হৈছিল। কাফিল খান নামৰ এজন ডাক্তৰে নিজৰ খৰচত অক্সিজেনৰ ব্যৱস্থা কৰিলে। কিন্তু শ শ চেষ্টাৰ অন্তত এনকেফেলাইটিছ ৰোগত আক্ৰান্ত ৬৩টা শিশুৰ মৃত্যু হয়।

কাফিলে দাবী কৰে যে চিকিৎসালয়খনৰ পৰিস্থিতিৰ বিষয়ে উচ্চ বিষয়াক জনোৱা হৈছিল যদিও কোনো ফল নাপালে। বৰঞ্চ শিশুসকলৰ মৃত্যুৰ পিছত মিছা অভিযোগত কাফিলক জেললৈ প্ৰেৰণ কৰা হয়। এই ঘটনা সন্দৰ্ভত ২০২১ চনত তেওঁ এখন গ্ৰন্থও লিখিছিল। ‘জোৱান’ মুক্তি পোৱাৰ পাছত কাফিলে ছবি নিৰ্মাতা সহ সহযোগী শ্বাহৰুখক ধন্যবাদ জ্ঞাপন কৰে। কাফিলে ক’লে, “আচল দোষীয়ে ডাঙৰ পৰ্দাত শাস্তি পায়। কিন্তু বাস্তৱতা অতি কঠিন। আন ৮১টা পৰিয়ালে এতিয়াও মোৰ সৈতে ন্যায়ৰ বাবে অপেক্ষা কৰি আছে।''

মুফাছা আৰু তেওঁৰ পুত্ৰ চিম্বা। পিতৃ-পুত্ৰৰ সম্পৰ্কৰ উপৰিও তেওঁলোকৰ মাজত বন্ধুত্ব আৰু বিশ্বাসৰ সম্পৰ্ক আছে। "দ্য লায়ন কিং" ছবিখনৰ মুফাছা-চিম্বা দম্পতীয়ে দৰ্শকক মোহিত কৰে। ‘জাৱান’ ছবিখনতো মুফাছা-চিম্বাৰ কাহিনী টানি অনা হৈছে। আজাদক চিম্বাৰ লগত তুলনা কৰা হৈছে। মুফাছাৰ নাম বিক্ৰম ৰাথোৰ অৰ্থাৎ আজাদৰ পিতৃৰ লগত জড়িত। 'জোৱান'ৰ দুয়োটা চৰিত্ৰতে শ্বাহৰুখ সিংহৰ দৰে।

শ্বাহৰুখৰ জীৱনতো মুফাছা-চিম্বাৰ লগত লিংক আছে। ২০১৯ চনত মুক্তি পাইছিল ডিজনীৰ ‘দ্য লায়ন কিং’। ইংৰাজীৰ উপৰিও ‘The Lion King’ৰ ডাবিং হিন্দীতো কৰা হয়। শ্বাহৰুখে মুফাছাৰ কণ্ঠদান কৰিছিল হিন্দী ছবি ‘দ্য লায়ন কিং’ত। ছিম্বাৰ বেকগ্ৰাউণ্ড কণ্ঠত আছিল শ্বাহৰুখৰ পুত্ৰ আৰিয়ান খান।

১৯৮৪ চনৰ ভোপাল গেছ দুৰ্ঘটনাৰ ভয়াবহতা কাৰো অজ্ঞাত নহয়। দেশৰ উন্নয়নৰ বাবে মানুহৰ জীৱনৰ লগত খেলা-ধূলা কৰা হৈছে, পৰিবেশৰ ক্ষতি হৈছে - বহুতে এই দাবী উত্থাপন কৰিলে। ‘জোৱান’ ছবিখনৰ অন্তিম খণ্ডটোত সেই ঘটনাৰ ছিটিকনি পৰ্দাত দেখা দিছিল। ‘জোৱান’ৰ দৃশ্যত ডাঙৰ ডাঙৰ কাৰখানাত তলা লগোৱা দেখা যায়।

ৰঙা টেবলেট নে নীলা টেবলেট? এটা ৰঙত মৃত্যু, এটা ৰঙত মনক শান্ত কৰা ঠাই। দক্ষিণৰ অভিনেতা বিজয় ছেঠুপথীয়ে ‘জৱান’ ছবিখনত খলনায়কৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল। ৰঙা আৰু নীলা ৰঙৰ টেবলেটৰ বিষয়টো বাৰে বাৰে চিত্ৰনাট্যৰ উদ্দেশ্যে আহি পৰিছে। এই দৃশ্যটোৱেও বলীউডৰ ছাপ পেলাইছে। এই দৃশ্যটোৱে হয়তো আপোনাক ‘দ্য মেট্ৰিক্স’ৰ কিয়ানু ৰিভছৰ কথাও মনত পেলাই দিব।

বহু কৃষকে ঋণ পৰিশোধ কৰিব নোৱাৰি মৃত্যুক আকোৱালি লৈছিল – ‘জৱান’ ছবিখনত উল্লেখ কৰা এটা দৃশ্য। এই ঘটনাৰ লগত এক প্ৰকৃত সাদৃশ্য আছে। কোনো কোনোৱে দাবী কৰে যে এই দৃশ্যই আচলতে কৃষি বিধেয়কক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰে। কৃষক আন্দোলনৰ সন্মুখত পৰি যোৱা বিধেয়কখন অৱশেষত প্ৰত্যাহাৰ কৰিবলগীয়া হ’ল।

২০২১ চনত কৰ্ডেলিয়া বিচত ড্ৰাগছ সৰবৰাহৰ তথ্য লাভ কৰাৰ পিছত নাৰ্কটিকছ কণ্ট্ৰল ব্যুৰোৱে (এনচিবি) এক অভিযান চলাইছিল। তাৰ পৰাই শ্বাহৰুখৰ পুত্ৰ আৰিয়ানক ড্ৰাগছ সৰবৰাহৰ অভিযোগত গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয়। অভিযোগৰ ভিত্তিত আৰিয়ানকো ২৫ দিনৰ বাবে বন্দী কৰি ৰখা হৈছিল। এই গোচৰত সমীৰ ৱানখেদৰ নামো জড়িত হৈ আছে। কৰ্ডেলিয়া প্ৰমোডাটাৰীৰ সৈতে জড়িত ড্ৰাগছ গোচৰৰ তদন্তৰ সৈতে জড়িত আছিল সমীৰ। সেই সময়ত শ্বাহৰুখৰ পৰিয়ালৰ ওপৰতো কম ধুমুহা বলি নাছিল।

ঘটনাৰ ডেৰ বছৰৰ পাছতো আৰিয়ান খান ড্ৰাগছ গোচৰটো জনমানসত সজীৱ হৈ আছে। অৱশ্যে ‘জোৱান’ৰ মুক্তিৰ পিছত পুনৰ অনুশীলনৰ কেন্দ্ৰবিন্দুত আছে তেতিয়াৰ তদন্তকাৰী বিষয়া তথা প্ৰাক্তন এনচিবিৰ বিষয়া সমীৰ। "বেটে কো হাট লাগনে সে পাহেলে বাপ সে বাত কাৰ" — এইটো কেৱল 'জোৱান'ৰ সংলাপ নেকি, নে শ্বাহৰুখে ব্যক্তিগত পৰ্যায়ত কাৰোবাক আক্ৰমণ কৰিছে?

শ্বাহৰুখৰ ছবি দিল তো পাগল হায়ৰ বিখ্যাত সংলাপ - "ৰাহুল, নাম তো ছুনা হোগা?" পুনৰ ‘জৱান’ত শ্বাহৰুখে ক'লে, "ৰাথৌৰ... বিক্ৰম ৰাথোৰ... নামতো শুনাহি হোগা?"

‘জোৱান’ ছবিখনত আজাদে কেঁচুৱাটোক কোলাত লৈ ওপৰলৈ তুলিছে। ‘দ্য লায়ন কিং’ত এনেকুৱা এটা দৃশ্য দেখা গৈছিল। আনকি এছ এছ ৰাজামৌলিৰ ‘বাহুবলী’ ছবিতো একেধৰণৰ দৃশ্য আছে। 'জোৱান' ছবিখনৰ এটা চৰিত্ৰৰ নাম বাহুবলী।

‘দ্য ডাৰ্ক নাইট ৰাইজ’ ২০১২ চনত ক্রিষ্টোফাৰ নোলানৰ পৰিচালনাত মুক্তি লাভ কৰিছিল৷ এই ছবিখনত বেন নামৰ চৰিত্ৰ এটাৰ মুখত এটা মাস্ক দেখা গৈছিল। ‘জৱান’ৰ এটা চৰিত্ৰও একেধৰণৰ মুখা পিন্ধা দেখা গৈছিল। ‘জোৱান’ত চিতাক তেওঁৰ পোহনীয়া জন্তু হিচাপে দেখুওৱা হৈছে।

২০০৫ চনত এছ শংকৰৰ পৰিচালনাত মুক্তি লাভ কৰে ‘অপ্ৰীত’। ছবিখনৰ নায়ক অন্নিয়ানে তেওঁৰ মুখৰ আধা অংশ ঢাকি ৰখা এই ছবিখনত বিশেষ মুখা পিন্ধা দেখা গৈছে। শ্বাহৰুখকো ‘জোৱান’ত একেধৰণৰ মাস্ক পৰিধান কৰা দেখা গৈছিল।

‘জোৱান’ৰ ‘জিণ্ডা বাণ্ডা’ দৃশ্যটোত হালধীয়া আৰু ক’লা ৰঙৰ সাজ-পোছাক পৰিধান কৰা নৃত্যশিল্পীসকলে হলিউডৰ ছবি ‘কিল বিল’ৰ উমা থুৰমানৰ কথা মনত পেলাই দিয়ে।

বিক্ৰমে চিগাৰেট খাই বেল্টেৰে ইজনৰ পিছত সিজন বেয়া মানুহক হত্যা কৰি আছে। শ্বাহৰুখে ‘জৱান’ চিনেমাত এই একচন দৃশ্যটোক অভিনয় কৰিছিল। এই বেল্টটো দেখি ‘শ্বোলে’ ছবিৰ গব্বৰ সিঙৰ কথাবোৰে চিনেমা প্ৰেমীৰ মনলৈ উকি মাৰিবই নিশ্চিত।

৭ ছেপ্টেম্বৰত জন্মাষ্টমী দিৱসত ছবিগৃহত মুক্তি পাব ‘জোৱান’। ছবিখনত আজাদৰ জন্ম হৈছিল এখন কাৰাগাৰত। কৃষ্ণৰ জন্ম কাহিনীৰ লগত কিবা সম্পৰ্ক আছে নেকি? জুন মাহৰ পিছত ছেপ্টেম্বৰ মাহত ‘জৱান’ৰ মুক্তিৰ তাৰিখ নিৰ্ধাৰণ হোৱাৰ কাৰণ এইটোৱেই নেকি?

এতিয়া সকলোৰে দৃষ্টি বক্স অফিচৰ নম্বৰৰ ওপৰত। ইতিমধ্যে বক্স অফিচত সফল হৈছে ‘জোৱান’। যাৰ শেষ ভাল, সকলো ভাল।