চন্দ্ৰপৃষ্ঠত আছে মানৱ ইতিহাসক সলাই দিব পৰা শক্তি! দহ হাজাৰ বছৰলৈ চিন্তা নাথাকিব বিদ্যুৎ যোগানৰ...

হিলিয়ামৰ এটা পাতল আইছ’ট’প হ’ল হিলিয়াম-৩। য’ত দুটা প্ৰ’টন থাকে। কিন্তু নিউট্ৰন এটাহে আছে। পাৰমাণৱিক ভৰ ৩। অষ্ট্ৰেলিয়াৰ পাৰমাণৱিক পদাৰ্থবিজ্ঞানী মাৰ্ক অলিফেণ্টে ১৯৩৪ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে হিলিয়াম-৩ৰ অস্তিত্বৰ বিষয়ে জনাইছিল।

পৃথিৱীত প্ৰাকৃতিকভাৱে হিলিয়াম-৩ পোৱালৈকে ইয়াক প্ৰথমে তেজস্ক্ৰীয় আইছ’ট’প বুলি ভবা হৈছিল। তেতিয়াৰ পৰা বায়ুমণ্ডল আৰু প্ৰাকৃতিক গেছৰ কূপত অতি কম পৰিমাণৰ হিলিয়াম-৩ পোৱা গৈছে।

হিলিয়াম-৩ হৈছে পৃথিৱীৰ একমাত্ৰ সুস্থিৰ আইছ’ট’প য’ত নিউট্ৰনতকৈ অধিক প্ৰ’টন আছে। এই ৰূপৰ হিলিয়াম পৃথিৱীত বিৰল। কিন্তু বিজ্ঞানীসকলৰ মতে হিলিয়াম-৩ এ নিউক্লিয়াৰ সংযোজন গৱেষণাত এক বৈপ্লৱিক পৰিৱৰ্তন আনিব পাৰে।

একে সময়তে বিজ্ঞানীসকলে অনুমান কৰিছে যে, পৃথিৱীত বিৰল হ’লেও চন্দ্ৰৰ মাটিত হিলিয়াম-৩ বৃহৎ পৰিমাণে উপস্থিত থাকে। বৰ্তমান সকলো পাৰমাণৱিক শক্তি কেন্দ্ৰই পাৰমাণৱিক বিক্ৰিয়াৰ সহায়ত পানীক ভাপলৈ ৰূপান্তৰিত কৰি তাপ উৎপন্ন কৰে আৰু টাৰ্বাইন চলাই বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰে।

পাৰমাণৱিক শক্তি কেন্দ্ৰত পাৰমাণৱিক বিভাজন ৰিয়েক্টৰ থাকে। য’ত ইউৰেনিয়ামক ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই শক্তিৰ লগতে তেজস্ক্রিয় আৱৰ্জনাও উৎপন্ন কৰে। এই তেজস্ক্রিয় আৱৰ্জনাবোৰ নিৰাপদে সংৰক্ষণ কৰিব লাগিব। ফলত বিপদৰ ভয় নাথাকে।

পাৰমাণৱিক সংযোজনে ফলপ্ৰসূভাৱে একে শক্তি উৎপন্ন কৰে। কিন্তু ইয়াৰ দ্বাৰা তেজস্ক্রিয়তা আৰু পাৰমাণৱিক আৱৰ্জনা উৎপন্ন নহয়। সূৰ্য্য আৰু অন্যান্য তৰাবোৰে শক্তি লাভ কৰে পাৰমাণৱিক সংযোজনৰ পৰা।

সংযোজন বিক্ৰিয়াত দুটা লঘু নিউক্লিয়াছ মিলি এটা গধুৰ নিউক্লিয়াছ গঠন কৰে। এই প্ৰক্ৰিয়াটোৱে শক্তি মুক্ত কৰে কাৰণ একক নিউক্লিয়াছৰ মুঠ ভৰ মূল নিউক্লিয়াছ দুটাৰ ভৰতকৈ কম। ফলত বাকী থকা ভৰ শক্তিলৈ ৰূপান্তৰিত হয়।

কিন্তু বিজ্ঞানীসকলে অনুমান কৰিছে যে হিলিয়াম-৩ আটাইতকৈ আশাব্যঞ্জক বিকল্প শক্তিৰ উৎস হ’ব পাৰে। বিজ্ঞানীসকলৰ মতে এই তেজস্ক্রিয় আইছ’ট’পটোক ফিউজন ৰিয়েক্টৰত শক্তি উৎপাদনৰ বাবে আদৰ্শ ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।

ডিউটেৰিয়ামৰ সৈতে হিলিয়াম-৩ ব্যৱহাৰ কৰি সংযোজন ৰিয়েক্টৰত শক্তি উৎপাদন কৰিব পাৰি। যদিও এতিয়াও পৰীক্ষামূলক পৰ্যায়ত আছে। কিন্তু বিজ্ঞানীসকলৰ মতে ৰিয়েক্টৰৰ কণ্টেইনমেণ্ট চেম্বাৰত যদি এনে শক্তি থাকিব পাৰে তেন্তে ই এক কাৰ্য্যক্ষম শক্তিৰ উৎস হ’ব পাৰে। পৃথিৱীৰ শক্তি উৎপাদনৰ চিন্তাৰ বাহিৰেও তেজস্ক্রিয় পতনৰ ভয় নাথাকিব৷

কিন্তু পৃথিৱীত হিলিয়াম-৩ৰ অস্তিত্ব ইমানেই কম যে ইয়াক পৰীক্ষামূলকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰাৰ সম্ভাৱনা কম। আৰু সেইবাবেই বিজ্ঞানীসকলে হিলিয়াম-৩ পাবলৈ "চান্দমামা"ৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিছে। কাৰণ, বিজ্ঞানীসকলৰ মতে চন্দ্ৰত প্ৰচুৰ পৰিমাণে হিলিয়াম-৩ থাকে।

চন্দ্ৰৰ কোনো বায়ুমণ্ডল নাই আৰু কোটি কোটি বছৰ ধৰি হিলিয়াম-৩ যুক্ত সৌৰবতাহ চন্দ্ৰৰ বুকুত বাধাহীনভাৱে বৈ আহিছে। বিজ্ঞানীসকলে অনুমান কৰিছে যে চন্দ্ৰৰ পৃষ্ঠত কমেও ১১ লাখ মেট্ৰিক টন হিলিয়াম-৩ থাকে, যিয়ে ১০ হাজাৰ বছৰলৈকে মানৱ জাতিৰ শক্তিৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিবলৈ সক্ষম। বিজ্ঞানীসকলৰ মতে শক্তিৰ চাহিদা পূৰণ হ’লে পৃথিৱীখন সতেজ হ’ব পাৰে।

এই অক্ষয় শক্তিৰ উৎস পাবলৈ চন্দ্ৰলৈ মহাকাশযান পঠিয়াবলৈ বিভিন্ন দেশৰ মাজত ইমান উৎসাহ আছে বুলিও বিশ্বাস কৰা হয়। ২০১৩ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত চীনে চন্দ্ৰপৃষ্ঠত ৰবটিক লেণ্ডাৰ অৱতৰণ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ইয়াৰ উদ্দেশ্য আছিল চন্দ্ৰৰ মাটি আৰু শিলবোৰ পুনৰ পৃথিৱীলৈ ঘূৰাই অনা। চীনে সেই মাটি আৰু শিলৰ পৰা হিলিয়াম-৩ সংগ্ৰহ কৰি পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰিব বিচাৰিছিল।

আনহাতে, ৰাছিয়াৰ ব্যক্তিগত কোম্পানী "এনাৰ্জিয়াই" ২০০৬ চনত দাবী কৰিছিল যে তেওঁলোকে ২০১৫ চনত চন্দ্ৰত স্থায়ী ঘাটি নিৰ্মাণ কৰি ২০২০ চনৰ ভিতৰত হিলিয়াম-৩ সংগ্ৰহ কৰিব। কিন্তু সেয়া বাস্তৱায়িত নহ’ল। ভাৰতীয় মহাকাশ সংস্থা ইছৰোৱে ২০১৯ চনত দ্বিতীয়খন ৰভাৰ চন্দ্ৰলৈ প্ৰেৰণ কৰাৰ পূৰ্বেও ভাৰতে হিলিয়াম আইছ’ট’পৰ সন্ধানত চন্দ্ৰলৈ ৰভাৰ প্ৰেৰণ কৰা বুলি জল্পনা-কল্পনাৰ সৃষ্টি হৈছিল।