ডিজিটেল ডেস্ক : স্বাধীনতাৰ স্বপ্নত উদ্দীপ্ত যৌৱন তেওঁ ত্যাগ কৰিছিল দেশৰ বাবে৷ দেশৰ বাবেই, দেশৰ আকাংক্ষিত মুক্তিস্বপ্নত আতুৰ হৈ ফাঁচীকাঠতো কৰা নাছিল তেওঁ কুণ্ঠাবোধ৷ জীৱনৰ ২৪টা বসন্ততেই তেওঁ বিদায় মাগিছিল বীৰৰ দৰে৷ লিখি গৈছিল দেশৰ বুৰঞ্জীত বিৰোচিত অধ্যায়৷ তেৱেঁই শ্বহীদ ভগৎ সিং৷ যুগে যুগে দেশবাসীৰ প্ৰাণত স্পন্দন তুলি অহা এটি শিহৰণৰ নাম৷
ভগৎ সিঙৰ জন্মভূমি অবিভক্ত ভাৰতৰ পঞ্জাব প্ৰদেশৰ শ্বহীদ ভগৎ সিং নগৰ জিলাৰ খাটকাৰ কলন৷ এই খাটকাৰ কলনতে আজি উছৱমুখৰ পৰিৱেশ বিৰাজ কৰা পৰিলক্ষিত হয়৷ ৰাজভৱনত নহয়, আজি শ্বহীদ ভগৎ সিঙৰ ওপজা ভূমিত পঞ্জাবৰ নতুন মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত ল’লে আম আদমী পাৰ্টীৰ নেতা ভগৱন্ত মানে৷ ভগৱন্ত মানৰ শপতগ্ৰহণ অনুষ্ঠানক কেন্দ্ৰ কৰি আজি পুনৰ চৰ্চালৈ আহিছে ভগৎ সিঙৰ প্ৰসংগ৷ চৰ্চালৈ আহিছে শ্বহীদভূমিৰ অম্লানগাথা৷
ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনত অংশ লৈ ফাঁচীকাঠত ওলমিছিল ভগৎ সিং৷ কি দোষত মৃত্যুদণ্ডৰে দণ্ডিত কৰা হৈছিল শ্বহীদগৰাকীক?
দেশৰ মাটিৰ আহ্বানক নেওচা দিব পৰা নাছিল ভগৎ সিঙে৷ দেশমাতৃৰ পৰাধীন কাতৰতাই হৃদয় আন্দোলিত কৰিছিল তেওঁৰ৷ আৰু, বুকুত অদম্য সাহস বান্ধি ওলাই আহিছিল সংগ্ৰামৰ বাবে৷ লিখিছিল বিপ্লৱৰ কাহানিও নিলিখা ইতিহাস৷ যুৱ অৱস্থাতে ভগৎ সিঙে ভাৰতত ব্ৰিটিছ শাসনৰ প্ৰতিবাদ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু সোনকালেই ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাধীনতাৰ বাবে যুঁজ দিছিল। তেওঁ অমৃতসৰত মাৰ্ক্সবাদী তত্ত্বৰ সমৰ্থন কৰা পঞ্জাবী আৰু উৰ্দু ভাষাৰ বাতৰি কাকতৰ বাবে লেখক আৰু সম্পাদক হিচাপেও কাম কৰিছিল। তেওঁক ‘ইনকিলালাব জিন্দাবাদ’ শীৰ্ষক শ্ল’গানটো জনপ্ৰিয়কৰণৰ কৃতিত্ব দিয়া হয়৷
[caption id="attachment_138427" align="aligncenter" width="300"]
শ্বহীদ ভগৎ সিঙৰ ওপজা ঘৰখন...[/caption]
১৯২৮ ত ভগৎ সিঙে চাইমন কমিছনৰ বিৰোধিতা কৰি এক মৌন সমদলৰ সময়ত ৰাষ্ট্ৰীয় মহাবিদ্যালয়ৰ অন্যতম প্ৰতিষ্ঠাপক ভাৰতীয় লেখক আৰু ৰাজনীতিবিদ লালা লাজপত ৰায়ৰ মৃত্যুৰ বাবে দায়ী আৰক্ষীপ্ৰধানক হত্যা কৰাৰ বাবে আনৰ সৈতে ষড়যন্ত্ৰ ৰচিছিল। ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে ভুল পৰিচয়ৰ ক্ষেত্ৰত কনিষ্ঠ বিষয়া জে.পি. চণ্ডাৰ্ছ নিহত হৈছিল আৰু ভগৎ সিঙে মৃত্যুদণ্ডৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ লাহোৰৰ পৰা পলায়ন কৰিবলগীয়া হৈছিল। ১৯২৯ত তেওঁ আৰু এজন সহযোগীয়ে দিল্লীৰ কেন্দ্ৰীয় বিধানসভাত ভাৰতীয় প্ৰতিৰক্ষা আইন ৰূপায়ণৰ প্ৰতিবাদত বোমা নিক্ষেপ কৰিছিল আৰু তাৰ পাছত আত্মসমৰ্পণ কৰিছিল। চণ্ডাৰ্ছৰ হত্যাৰ বাবেই তেওঁক ২৩ বছৰ বয়সত ফাঁচী দিয়া হৈছিল।
ভগৎ সিঙৰ সৈতে নিকট সান্নিধ্য আছিল জৱাহৰলাল নেহৰুৰ৷ নেহৰুৱে আত্মজীৱনীত কি গৈছিল ভগৎ সিঙৰ বিষয়ে?
নেহৰুৱে তেওঁৰ আত্মজীৱনী ‘টুৱাৰ্ড ফ্ৰীডম’ত ভগৎ সিঙৰে থকা সান্নিধ্যৰ সোঁৱৰণ কৰিছে৷ তেওঁ তাত লিখিছে: মই কালি কেন্দ্ৰীয় কাৰাগাৰ আৰু বৰস্তাল কাৰাগাৰ পৰিদৰ্শন কৰিছিলোঁ আৰু চৰ্দাৰ ভগৎ সিং, শ্ৰীযুত বটুকেশ্বৰ ভাট আৰু শ্ৰীযুত যতীন্দ্ৰনাথ দাস আৰু লাহোৰ ষড়যন্ত্ৰ গোচৰৰ আন সকলো অভিযুক্তক দেখিছিলোঁ, যিসকলে অনশনত আছে। এই সকলো অনশনকাৰীক বলপূৰ্বক খুৱাবলৈ বহু দিন ধৰি চেষ্টা কৰা হৈছে। তেওঁলোকৰ কিছুমানৰ ক্ষেত্ৰত এই বলপূৰ্বক পদ্ধতিৰ ফলাফল ইমানেই ক্ষতিকাৰক আছিল যে অধিক বিপদৰ সন্মুখীন হৈ সকলো বলপূৰ্বক খোৱা-বোৱা এৰি দিব লগা হৈছিল।
নেহৰুৱে তেতিয়া তেওঁলোকৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰিছিল। তেওঁ লিখিছিল: কিছুমান অভিযুক্তই বলপূৰ্বক খোৱাৰ বাবে কেৱল এক পৰিমাণৰ শক্তি বজাই ৰাখিছে যিটো দিনত দুবাৰকৈ দিয়া হয়। আনবোৰ বেয়া ধৰণে আছে। যিসকলক বলপূৰ্বক খুৱাব নোৱাৰি, নহ’লে তেওঁলোকে ব্যৱহাৰ কৰা বলৰ অধীনত মৃত্যুবৰণ কৰিব নোৱাৰে, তেওঁলোকে বৰ্তমান পৰিস্থিতি অব্যাহত থাকিলে এতিয়া ওপৰলৈ কেতিয়াও জীয়াই থাকিব নোৱাৰে।
নেহৰুৰ আত্মজীৱনীৰ পৃষ্ঠাত পোৱা যায় এনেদৰেও: তেওঁলোক দিনে দিনে লাহে লাহে মৃত্যুমুখত পৰিছে আৰু দুৰ্ঘটনাটোৰ অন্তিম কাৰ্যটো বেছি পলম কৰিব নোৱাৰি। এই অসাধাৰণ সাহসী যুৱক-যুৱতীসকলক লগ পোৱা আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰকট দুখ-কষ্ট দেখিবলৈ পোৱাতো মোৰ বাবে অতি বেদনাদায়ক আছিল। মই তেওঁলোকৰ পৰা একত্ৰিত হৈছোঁ যে তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ সংকল্প মানি চলিব, তেওঁলোকৰ ব্যক্তিগত পৰিণাম যিয়েই নহওক। সঁচাকৈয়ে, তেওঁলোকে নিজৰ বাবে বেছি গুৰুত্ব দিয়া নাছিল৷ নেহৰুৱে লগতে লিখিছিল: ভৱিষ্যতে অলপ ব্যক্তিগত সান্ত্বনাৰ বাবে তেওঁলোকে এনে ধৰণৰ অত্যাধিক কষ্ট ভোগ কৰিব নোৱাৰিলে। অৱশ্যে তেওঁলোকে দৃঢ়ভাৱে অনুভৱ কৰে যে ভাৰতত বহুতো ৰাজনৈতিক বন্দী বেয়া আৰু ইয়াক উন্নত কৰিব লাগিব৷
অকল নেহৰুৱে নহয়, আনকি মহাত্মা গান্ধীয়েও এই জাতীয়তাবাদীসকলৰ হিংসাত্মক উপায়ক অনুমোদন কৰা নাছিল, তেওঁলোকৰ বাবে ব্ৰিটিছসকলৰ পৰা অব্যাহতি বিচাৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। তেওঁ এই সন্দৰ্ভত ১৯৩১ চনৰ ১৯ মাৰ্চত ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ প্ৰাক্তন গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল আৰু ভাইচৰয় লৰ্ড আৰউইনক লগ পাইছিল, কিন্তু তেওঁৰ আৱেদনক গুৰুত্ব দিয়া হোৱা নাছিল আৰু চাৰি দিনৰ পিছত, তিনিওজনকে ফাঁচী দিয়া হৈছিল। ব্ৰিটিছসকলে প্ৰকৃততে ফাঁচীটো ছয়দিনলৈ আগবঢ়াইছিল।
ফাঁচীৰ কেইদিনমান পাছত বাৰ্ষিক কংগ্ৰেছ অধিৱেশনত নেহৰুৰ দ্বাৰা এটা আনুষ্ঠানিক প্ৰস্তাৱ উত্থাপিত হৈছিল, যাৰ দ্বিতীয় স্থান আছিল মদন মোহন মালব্য। প্ৰস্তাৱটো আকৰ্ষণীয় আছিল, কিয়নো কংগ্ৰেছে ৰাজনৈতিক হিংসাৰ পৰা নিজকে বিচ্ছিন্ন কৰি ভগৎ সিং, সুখদেৱ আৰু ৰাজগুৰুৰ প্ৰতি ইয়াৰ প্ৰশংসা লিপিবদ্ধ কৰিছিল।
একাধিক সূত্ৰৰ মতে, একেখন সন্মিলনতে ভাষণ দি ভগৎ সিঙৰ পিতৃ কিষেণ সিঙে মত প্ৰকাশ কৰিছিল যে, স্বাধীনতা সংগ্ৰামীজনে তেওঁৰ বিষয়ে চিন্তা নকৰিবলৈ আৰু তেওঁক ফাঁচী দিবলৈ কৈছিল। আপুনি আপোনাৰ সেনাপতিক (গান্ধী) সমৰ্থন কৰিবই লাগিব। আপুনি সকলো কংগ্ৰেছ নেতাক সমৰ্থন কৰিব লাগিব। তেতিয়াহে আপুনি দেশৰ বাবে স্বাধীনতা লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব, কিষণ সিঙে তেওঁৰ পুত্ৰক কোৱা বুলি উদ্ধৃত কৰিছিল।
