শতিকা পুৰণি বিতৰ্ক! ইজৰাইল-পেলেষ্টাইনৰ যুদ্ধৰ আঁৰৰ কাহিনী...

ডিজিটেল ডেস্ক : শান্তি ভংগ কৰি হামাছে গাজা ষ্ট্ৰিপৰ পৰা বিগত ৭ অক্টোবৰত হঠাতে ইজৰাইলৰ ওপৰত আক্ৰমণ কৰে। এই আক্ৰমণ ইমানেই ভংয়কৰ আছিল যে হামাছে একেলগে মুঠ ৫০০০ ক্ষেপণাস্ত্ৰ নিক্ষেপ কৰিছিল ইজৰাইলৰ ওপৰত। প্ৰতিশোধস্বৰূপে ইজৰাইলৰ সেনায়েও গাজা ষ্ট্ৰিপত থকা হামাছৰ ঘাটিকো আক্ৰমণৰ লক্ষ্য কৰি লয়। এনেদৰে প্ৰায় দুবছৰীয়া শান্তিৰ অন্তত মধ্যপ্ৰাচ্যত পুনৰ আৰম্ভ হয় ৰক্তাক্ত পৰিস্থিতিৰ।

২০২১ চনতো পেলেষ্টাইন সমৰ্থক হামাছ আৰু ইজৰাইলৰ মাজত যুদ্ধ হৈছিল আৰু এই যুদ্ধ প্ৰায় ১০দিন ধৰি চলিছিল। বৰ্তমানৰ আক্ৰমণৰ বাবে ইজৰাইলত মৃত্যুৰ সংখ্যা ৩০০ অতিক্ৰম কৰাৰ বিপৰীতে ১,৫৯০জন লোক আহত হৈছে। গাজা ষ্ট্ৰিপতো ২৩২জন লোকৰ মৃত্যু হোৱাৰ সমান্তৰালকৈ প্ৰায় ১,৮০০ লোক আহত হৈছে বুলি অনুমান কৰা হৈছে। এনে পৰিস্থিতিত ইজৰাইল-পেলেষ্টাইন বিবাদ কেনেকৈ আৰম্ভ হৈছিল আৰু ইয়াত জাৰ্মান একনায়কত্ববাদী এডলফ হিটলাৰৰ ভূমিকা কেনে গ্ৰহণযোগ্য আছিল সবিস্তাৰে জানো আহক।

ইজৰাইল-পেলেষ্টাইন বিবাদ কেনেকৈ আৰম্ভ হ’ল?

বিংশ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ইউৰোপত বৃহৎসংখ্যক ইহুদী লোকৰ বসবাস আছিল। কিন্তু তেওঁলোকৰ বিৰুদ্ধে অহৰহ বৈষম্যমূলক আচৰণ চলি আহিছিল, যাৰ বাবে তেওঁলোকে ইউৰোপ এৰি পেলেষ্টাইনলৈ যাবলৈ বাধ্য হৈছিল। সেই সময়তে পেলেষ্টাইন অট্টোমান সাম্ৰাজ্যৰ অধীনলৈ আহিছিল। ইয়াৰ আগতে পেলেষ্টাইনত আৰবসকলে বাস কৰিছিল। ইয়াৰ বাহিৰেও পেলেষ্টাইন ধৰ্মীয়ভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান আছিল, কাৰণ ইয়াৰ জেৰুজালেম চহৰখন মুছলমান, ইহুদী আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্মাৱলম্বী লোকসকলৰ বাবে অতি পৱিত্ৰ স্থান আছিল।

ইউৰোপৰ পৰা অহা ইহুদীসকলে নিজৰ বাবে এখন নতুন দেশ বিচাৰিছিল। তেওঁ দাবী কৰিছিল যে পেলেষ্টাইন তেওঁৰ মাটি। তেওঁ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থৰ উদ্ধৃতি দি এই দাবী উত্থাপন কৰি আহিছিল। ইহুদীৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ বাবে আৰবৰ সৈতে তেওঁলোকৰ সংঘাত আৰম্ভ হ’বলৈ ধৰিলে। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত অট্টোমান সাম্ৰাজ্য পৰাজিত হয় আৰু পেলেষ্টাইনৰ কিছু অঞ্চল ব্ৰিটেইনৰ নিয়ন্ত্ৰণলৈ যায়। যুদ্ধত জয়ী হোৱাৰ পাছত ফ্ৰান্স আৰু ব্ৰিটেইনে মধ্যপ্ৰাচ্যক বিভাজন কৰি ইহুদী আৰু আৰবৰ মাজত সংঘাতৰ সৃষ্টি কৰিছিল।

হিটলাৰৰ ভূমিকা কি আছিল?

প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পাছত ইহুদীসকলে বৃহৎসংখ্যক ইউৰোপ এৰি আমেৰিকা, ব্ৰিটেইন, দক্ষিণ আমেৰিকা, ফ্ৰান্স আৰু পেলেষ্টাইনলৈ যাবলৈ আৰম্ভ কৰে। ইহুদীসকলৰ প্ৰব্ৰজনৰ আটাইতকৈ বেছি বৃদ্ধি হৈছিল যেতিয়া ১৯৩৩ চনত এডলফ হিটলাৰ জাৰ্মানীৰ একনায়কত্ববাদী হৈছিল। তেওঁৰ ৰাজত্বকালত ইহুদীসকলৰ ওপৰত অত্যাচাৰ ইমানেই বৃদ্ধি পালে যে তেওঁলোকে নিজৰ দেশ এৰি পলায়ন কৰিবলৈ বাধ্য হ’ল। বেছিভাগ ইহুদী লোক ইজৰাইললৈ অহাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল কাৰণ তেওঁলোকে ইয়াক ধৰ্মীয় গৃহভূমি বুলি মানি চলিছিল। সেই সময়তে অৰ্থাৎ হিটলাৰৰ দিনতে প্ৰায় ৬০ লাখ ইহুদীক হত্যা কৰা হৈছিল। এটা সময়ত পোলেণ্ড, জাৰ্মানীৰ পৰা ফ্ৰান্সলৈকে ইহুদীৰ যথেষ্ট জনসংখ্যা আছিল। আজি ইহুদীসকলে তাৰ পৰা পলাবলগীয়া হ’ল। ইয়াৰ মূল কাৰণ আছিল হিটলাৰ। ১৯২২-২৬ চনত প্ৰায় ৭৫ হাজাৰ ইহুদী পেলেষ্টাইনত উপস্থিত হৈছিল, আনহাতে ১৯৩৫ চনত ইয়ালৈ যোৱা ইহুদীৰ সংখ্যা আছিল ৬০ হাজাৰৰো। যুদ্ধ শেষ হোৱাৰ পাছতেই ইউৰোপত বাকী থকা সকলো ইহুদী লোকে নিজৰ বাবে এখন সুকীয়া দেশ সৃষ্টি কৰিবলৈ পেলেষ্টাইনলৈ যাবলৈ আৰম্ভ কৰিলে।

ইজৰাইল-পেলেষ্টাইন বিবাদ কেনেকৈ বৃদ্ধি পালে?

ইতিমধ্যে ইহুদীসকলৰ বিৰুদ্ধে আৰবসকলৰ মাজত ক্ষোভৰ সৃষ্টি হৈছিল। কিন্তু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছত যেতিয়া ইহুদীসকলৰ বাবে নতুন দেশৰ দাবী উত্থাপন হ’ল, তেতিয়া ব্ৰিটেইনে ইয়াৰ সম্পূৰ্ণ দায়িত্ব লাভ কৰিলে। ১৯৪৭ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘই পেলেষ্টাইনত ইহুদী আৰু আৰবৰ বাবে পৃথক দেশ সৃষ্টিৰ ওপৰত ভোটদান কৰে। ৰাষ্ট্ৰসংঘয়ো স্পষ্ট কৰি দিছিল যে জেৰুজালেম আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চহৰ হৈ থাকিব। ইহুদীসকল এই কথাত সুখী আছিল যদিও এই সিদ্ধান্তক লৈ আৰবসকলৰ মাজত যথেষ্ট ক্ষোভৰ সৃষ্টি হৈছিল। সেয়েহে এই প্ৰস্তাৱ আজিও কাৰ্যকৰী নহ’ল।

আনহাতে, ১৯৪৮ চনত ব্ৰিটেইনে পেলেষ্টাইন নিজৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ পৰা মুকলি কৰে। ইয়াৰ পাছতেই ইহুদী নেতাসকলে নিজেই ১৯৪৮ চনৰ ১৪ মে’ত ইজৰাইল প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ লগে লগে পেলেষ্টাইনৰ ফালৰ পৰা ইজিপ্ত, জৰ্ডান, ছিৰিয়া আৰু ইৰাকে এই অঞ্চলটো আক্ৰমণ কৰে। ইয়াক প্ৰথম ইজৰাইল-পেলেষ্টাইন সংঘাত বুলি জনা যায়। এই যুদ্ধৰ পাছত আৰবসকলৰ বাবে সুকীয়া ভূমি ৰখা হৈছিল যদিও প্ৰায় ৭.৫ লাখ ইহুদী লোক গৃহহীন হৈ পৰিল। যেতিয়া পেলেষ্টাইনৰ বাবে যুঁজি থকা দেশসমূহ পৰাস্ত হৈছিল, ইয়াৰ বাবেই আৰবসকলে পেলেষ্টাইনৰ বাবে মাটিৰ সৰু এটা অংশ লাভ কৰিছিল। আৰবসকলে যি মাটি পাইছিল সেই মাটিৰ নাম আছিল পশ্চিমপাৰ আৰু গাজা। একে সময়তে জেৰুজালেম নগৰখন পূব আৰু পশ্চিম বুলি ভাগ কৰা হ’ল। পশ্চিম অংশ ইজৰাইলে দখল কৰাৰ বিপৰীতে পূবত জৰ্ডানৰ নিৰাপত্তা বাহিনী মোতায়েন কৰা হৈছিল। এই সকলোবোৰ কোনো শান্তি চুক্তি সম্পাদন নোহোৱাকৈয়ে চলি আছিল।

১৯৬৭ চনত আকৌ এবাৰ পেলেষ্টাইন আৰু ইজৰাইলৰ মাজত যুদ্ধ হয়। কিন্তু এইবাৰ ইজৰাইলে আৰু অধিক আক্ৰমণাত্মকভাৱে পেলেষ্টাইনৰ এক বৃহৎ অংশ দখল কৰে। তেওঁ পশ্চিমপাৰ আৰু গাজা দুয়োখন দেশ দখল কৰে। পাছত তেওঁ গাজা ষ্ট্ৰিপ এৰি যায় যদিও পশ্চিমপাৰক নিজৰ নিয়ন্ত্ৰণত ৰাখিছিল তাৰ পাছতেই পূব জেৰুজালেমো ইজৰাইলৰ নিয়ন্ত্ৰণলৈ আহিল। পেলেষ্টাইনীসকল এতিয়া কেৱল পশ্চিমপাৰ আৰু গাজা ষ্ট্ৰিপতহে বাস কৰে।