ডিজিটেল ডেস্ক: প্ৰাপ্তবয়স্ক ডায়েবেটিছ ৰোগীৰ জনসংখ্যা বিশ্বৰ ভিতৰতে দ্বিতীয় স্থানত আছে ভাৰত। যোৱা তিনিটা দশকত দেশত ডায়েবেটিছ ৰোগীৰ সংখ্যা ১৫০ শতাংশ বৃদ্ধি পাইছে বুলি ভাৰতীয় চিকিৎসা গৱেষণা পৰিষদে (আইচিএমআৰ) টাইপ-১ ডায়েবেটিছ ৰোগত আক্ৰান্ত লোকৰ বাবে নিৰ্দেশ দিয়া নিৰ্দেশনাত উল্লেখ কৰিছিল, যিটো এই বছৰ জুন মাহত প্ৰকাশ পাইছিল। ২৫-৩৪ বছৰ বয়সৰ কম বয়সীয়া গোটৰ মাজত টাইপ ২ ডায়েবেটিছৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ বৃদ্ধি পোৱাৰ ওপৰতো এপেক্স মেডিকেল ৰিচাৰ্চ ব’ডিয়ে আলোকপাত কৰিছিল। ডায়েবেটিছৰ অনুকূল ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্য আৰু নিয়মীয়া ব্যায়ামকে ধৰি জীৱনশৈলীৰ পৰিৱৰ্তন কৰাটো প্ৰায়ে পৰামৰ্শ দিয়া হয়। যোৱা কেইবছৰমানৰ পৰা এণ্ড’ক্ৰাইন’লজিষ্টসকলে বিশেষকৈ দুৰ্বলভাৱে নিয়ন্ত্ৰিত ডায়েবেটিছ ৰোগীৰ বাবে ডায়েবেটিছক অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা সংশোধন কৰাৰ কথাও বিবেচনা কৰি আছে, যাক জনপ্ৰিয়ভাৱে ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰ বুলি কোৱা হয়।
মুম্বাই চেণ্ট্ৰেলৰ ৱকহাৰ্ড হাস্পতালত শেহতীয়াকৈ এখন ডায়েবেটিছ চাৰ্জাৰী ক্লিনিক মুকলি কৰি দেশৰ ডায়েবেটিছ ৰোগীসকলক উন্নত চিকিৎসামূলক যত্ন প্ৰদান কৰা হৈছে। ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰৰ কাৰ্যকাৰিতা সম্পৰ্কে ৱকহাৰ্ড হাস্পতালৰ কনচালটেণ্ট বেৰিয়াট্ৰিক এণ্ড মেটাবলিক চাৰ্জন ডাঃ ৰমেন গোৱেলে কয় যে ইয়াৰ দ্বাৰা ডায়েবেটিছ ৰোগীক দৈনিক বেজী বিন্ধা, ইনচুলিনৰ বেজী দিয়া আৰু আজীৱন ঔষধৰ পৰা মুক্ত হোৱাৰ সুবিধা পোৱা যায়।
বিশেষজ্ঞগৰাকীয়ে কয় যে ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰ হৈছে ডায়েবেটিছৰ বাবে এক ফলপ্ৰসূ চিকিৎসা বিকল্প - প্ৰায় সকলো ৰোগীয়েই হয় ৰেমিছনলৈ যাব নহয় সুনিয়ন্ত্ৰিত ডায়েবেটিছ ৰোগী হৈ পৰিব।হেল্থছাইটৰ সৈতে এক একচেটিয়া পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া-কলাপত ডাঃ গোৱেলে ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰৰ ওপৰত অধিক পোহৰ পেলাইছে।
ডায়েবেটিছক কিয় আজীৱন ৰোগ বুলি কোৱা হয়?
ডায়েবেটিছক এটা কাৰণত ‘ৰাজৰোগ’ বা আজীৱন ৰোগ বুলি কোৱা হয়। আটাইতকৈ ভয়ংকৰ ৰোগৰ ভিতৰত অন্যতম ডায়েবেটিছে এজন ব্যক্তিৰ স্বাভাৱিক জীৱন যাপন কৰাৰ ক্ষমতা সীমিত কৰি ৰাখে, খাদ্যৰ ওপৰত বাধা আৰু সময়সীমাত ঔষধ সেৱন কৰা, নিয়মীয়াকৈ তেজৰ চেনিৰ পৰীক্ষা কৰা আদিৰ প্ৰয়োজনীয়তা থাকে।
ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰৰ বিষয়ে বহুতে নাজানে। এই চিকিৎসাই কেনেকৈ কাম কৰে সেই বিষয়ে আমাক জ্ঞান দিয়ক?
ডায়েবেটিছৰ অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা সংশোধন এতিয়া প্ৰায় দুটা দশক পুৰণি, আৰু ই এক গ্ৰহণযোগ্য চিকিৎসা বিকল্প। ইয়াৰ ফলত সাধাৰণতে অস্ত্ৰোপচাৰৰ এসপ্তাহৰ ভিতৰত ডায়েবেটিছৰ ঔষধ বন্ধ কৰি দিয়া হয়। ৩০-৪০ মিনিটত কীহ’ল/লেপাৰ’স্কপিক পথৰ জৰিয়তে কৰা ডায়েবেটিছ ৰোগীৰ অধিকাংশই তেজ পৰীক্ষা আৰু/বা ইনচুলিন বেজীৰ বাবে দৈনিক বেজীৰ বিন্ধাৰ পৰা মুক্ততা লাভ কৰি সুস্থ আৰু নিৰ্বিকাৰ জীৱনৰ বাবে আগ্ৰহী হ’ব পাৰে।
ডায়েবেটিছ হৈছে অন্ত্ৰৰ ৰোগ আৰু অগ্নাশয় গৌণভাৱে আক্ৰান্ত হয়। ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰত পেট আৰু/বা অন্ত্ৰৰ পুনৰ ৰুটিং কৰা হয় যিয়ে আন্ত্ৰিক হৰম’ন উৎপাদন সলনি কৰে। জি এল পি-১ৰ দৰে এই আন্ত্ৰিক হৰম’নৰ উৎপাদন বৃদ্ধি কৰিলে তেজৰ চেনিৰ মাত্ৰা হ্ৰাস পায়।
সকলো ডায়েবেটিছ ৰোগীয়ে এই অস্ত্ৰোপচাৰৰ বাবে বিকল্প ল’ব পাৰেন?
সাধাৰণতে ১৮-৭০ বছৰৰ ভিতৰৰ লোকৰ বাবে ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰ কৰাটো বাঞ্ছনীয়। উপযুক্ত প্ৰাৰ্থী হ’ল যিজনৰ তেজৰ চুগাৰ ঔষধৰ দ্বাৰা ভালদৰে নিয়ন্ত্ৰণ নহয় (HbA1c ৭ শতাংশতকৈ অধিক) আৰু বিএমআই ২৭.৫ বা তাতকৈ অধিক।
ডায়েবেটিছ দুবিধ, টাইপ ১ কম সাধাৰণ (~১০ শতাংশ জনসংখ্যাত)। সাধাৰণতে শিশুৰ ক্ষেত্ৰত ই হয় আৰু সেয়েহে ইয়াক জুভেনাইল ডায়েবেটিছ বুলিও কোৱা হয়। যিহেতু সমস্যাটো অগ্নাশয়ৰ লগত আছে, সেয়েহে শিশুসকলক আৰম্ভণিৰে পৰাই ইনচুলিনৰ প্ৰয়োজন হয়। কিন্তু সাধাৰণ জাতটো (৮০-৯০ শতাংশ ৰোগীৰ ক্ষেত্ৰত) হ’ল টাইপ ২ ডায়েবেটিছ যিটো সাধাৰণতে প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ক্ষেত্ৰত দেখা যায়। প্ৰাথমিক সমস্যাটো হ’ল অগ্নাশয়ৰ দ্বাৰা উৎপন্ন হোৱা ইনচুলিন ফলপ্ৰসূ/কাম নহয়, ইয়াক ইনচুলিন ৰেজিষ্টেন্স বোলা হয়। এইদৰে পেশী কোষবোৰে তেজৰ পৰা চুগাৰ শোষণ কৰিবলৈ সক্ষম নহয় আৰু সেয়েহে তেজৰ চুগাৰ বৃদ্ধি পাই থাকে।
ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰৰ পাছত অন্ত্ৰৰ পৰা জিএলপি-১ হৰম’নৰ নিঃসৰণ বৃদ্ধি পায় যিয়ে ইনচুলিন প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা হ্ৰাস কৰে আৰু এইদৰে শৰীৰৰ নিজৰ ইনচুলিন ফলপ্ৰসূ হয়, আৰু বেছিভাগ ব্যক্তিয়ে চুগাৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে ইনচুলিন বা আনকি টেবলেটৰ প্ৰয়োজন নহ’ব।
ডায়েবেটিছৰ অন্যান্য চিকিৎসা বিকল্পতকৈ ডায়েবেটিছৰ অস্ত্ৰোপচাৰ কেনেকৈ ভাল?
গোটেই জীৱন দৈনিক গ্ৰহণ কৰিবলগীয়া টেবলেট/ইনচুলিনৰ বেজীৰ দৰে নহয়, ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰ এককালীন হস্তক্ষেপ আৰু ডায়েবেটিছৰ সময়কাল, পেনক্ৰিয়াটিক কাৰ্য্য আদি কাৰকৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি ডায়েবেটিছক ওলোটা কৰিব পাৰি। যিটো ডায়েবেটিছৰ অস্ত্ৰোপচাৰ বিশেষজ্ঞই অস্ত্ৰোপচাৰ আগবঢ়োৱাৰ আগতে মূল্যায়ন কৰিব। এইটো প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে যে যিসকলে সোনকালে অস্ত্ৰোপচাৰ কৰে তেওঁলোকৰ অস্ত্ৰোপচাৰৰ সঁহাৰি ভাল হয় কাৰণ পেনক্ৰিয়াচৰ কাৰ্য্য এতিয়াও ভাল। অৱশ্যে দীৰ্ঘদিনীয়া ডায়েবেটিছ ৰোগীও এই অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা উপকৃত হয়।
অস্ত্ৰোপচাৰ কৰাটো ডায়েবেটিছৰ ঔষধ নেকি?
ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰে ডায়েবেটিছ ৰোগ নিৰাময় নকৰে যদিও ই নিৰাময়ৰ দৰেই ভাল। ডায়েবেটিছ অস্ত্ৰোপচাৰত কেৱল তেজৰ চুগাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাই নহয়, অধিক ডায়েবেটিছ সম্পৰ্কীয় জটিলতা যেনে হাৰ্ট এটেক, মগজুৰ ষ্ট্ৰোক, বৃক্ক বিকলতা, অন্ধতা বা স্নায়ুৰ ক্ষতিৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ কৰা হয়। এতিয়া জানিব পৰা গৈছে যে এই অস্ত্ৰোপচাৰে এনে জটিলতা ৩৩ শতাংশ ৬৫ শতাংশ হ্ৰাস কৰে।