ডিজিটেল ডেস্কঃ এক অভূতপূৰ্ব ভূতাত্ত্বিক অধ্যয়নত কানাডাৰ সুদূৰ উত্তৰ সীমান্তৰ তলত প্ৰাকৃতিক বিপদৰ কথা প্ৰকাশ পাইছে।
ইউকন আৰু উত্তৰ-পশ্চিম কানাডাৰ ওপৰেৰে ১০০০ কিলোমিটাৰ বিস্তৃত টিনটিনা ফল্ট এতিয়া সক্ৰিয় ভূমিকম্পজনিত বিপদ হিচাপে নিশ্চিত কৰা হৈছে। ভিক্টোৰিয়া বিশ্ববিদ্যালয়, কানাডাৰ ভূতাত্ত্বিক জৰীপ আৰু আলবাৰ্টা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বিজ্ঞানীসকলে এই কথাৰ শক্তিশালী প্ৰমাণ আৱিষ্কাৰ কৰিছে যে এই ফল্টটো ৭.৫ বা তাতকৈ অধিক প্ৰাবল্যৰ বৃহৎ ভূমিকম্পৰ বাবে সম্ভাৱ্যভাৱে বিপজ্জনকভাৱে দুৰ্বল।
আধুনিক ইমেজিং কৌশলে শেহতীয়া ভূতাত্ত্বিক বিভাজন আৰু ১২,০০০ বছৰ ধৰি নিৰৱে জমা হোৱা টেকটনিক চাপ উন্মোচন কৰাৰ লগে লগে এই আৱিষ্কাৰে বৰ্তমানৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ভূমিকম্পীয় আৰ্হিক প্ৰত্যাহ্বান জনায়। এই তথ্যসমূহে এনে এক শক্তিশালী পৰিঘটনাৰ বাবে বহুলাংশে অপ্ৰস্তুত অঞ্চলত আন্তঃগাঁথনিৰ সুৰক্ষা, জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতি আৰু ভূমিকম্পৰ আশংকাৰ ওপৰত জৰুৰী প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰে।
কানাডাৰ টিনটিনা ফল্ট সক্ৰিয় হোৱাটো নিশ্চিত কৰা হৈছে, যাৰ ফলত উত্তৰ অঞ্চলসমূহত ভূমিকম্পৰ বৃহৎ আশংকা আছেঃ
টিনটিনা ফল্ট হৈছে কেলিফৰ্ণিয়াৰ কুখ্যাত ছান আন্দ্ৰেয়াছ ফল্টৰ দৰেই এটা ডাঙৰ পাৰ্শ্বীয় ষ্ট্ৰাইক-স্লিপ ফল্ট। এই ধৰণৰ ফল্টৰ ফলত টেকটনিক প্লেটবোৰ ইটোৱে সিটোৰ কাষেৰে পাৰ হৈ যোৱাৰ লগে লগে অনুভূমিকভাৱে গতি কৰে। ১০০০ কিলোমিটাৰতকৈও অধিক দীঘল এই ফল্টটোৱে ঐতিহাসিকভাৱে ৪৫০ কিলোমিটাৰতকৈও অধিক স্থানান্তৰিত হৈ উত্তৰ-পশ্চিম কানাডাৰ ভূতাত্ত্বিক গঠন কৰিছে।
ইয়াৰ পূৰ্বে বিজ্ঞানীসকলে বিশ্বাস কৰিছিল যে এই ফল্ট লাখ লাখ বছৰ ধৰি নিদ্ৰাহীন হৈ আছিল। কিন্তু উচ্চ ৰিজ’লিউচনৰ উপগ্ৰহ, ড্ৰ’ন আৰু বিমানৰ ইমেজিং ব্যৱহাৰ কৰি নতুন গৱেষণাই ইয়াৰ বিপৰীত কথা প্ৰকাশ কৰিছে। এই আধুনিক কৌশলৰ দ্বাৰা গৱেষকসকলে ফল্ট স্কাৰপ নামৰ সূক্ষ্ম কিন্তু গুৰুত্বপূৰ্ণ পৃষ্ঠ পৰিৱৰ্তন ধৰা পেলাব পাৰে – অতীতৰ ভূমিকম্পৰ ফলত গঠিত ৰিজ।
টিনটিনা ফল্টৰ লিডাৰ প্ৰযুক্তিৰ পৰা ভূতাত্ত্বিক তথ্যৰ পৰা মূল তথ্য
ড্ৰ’ন আৰু বিমানত লগোৱা লিডাৰ (পোহৰ ধৰা পেলোৱা আৰু ৰেঞ্জিং) প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰি আৰ্কটিকডিইএম উপগ্ৰহ প্ৰকল্পৰ তথ্যৰ সৈতে সংযুক্ত কৰি গৱেষণা দলটোৱে টিনটিনা ফল্টৰ ১৩০ কিলোমিটাৰ দৈৰ্ঘ্যৰ এটা অংশ চিনাক্ত কৰে য’ত চতুৰ্থ স্তৰৰ সময়ছোৱাত, যোৱা ২৬ লাখ বছৰত ভূমিকম্পীয় বিচ্ছিন্নতাৰ স্পষ্ট চিন দেখা গৈছিল।
মূল তথ্যসমূহৰ ভিতৰত আছে:
- ফল্ট ঢালে হিমবাহৰ ভূ-ৰূপক ১০০০ মিটাৰ পৰ্যন্ত ক্ষতিপূৰণ দিয়ে।
- প্ৰায় ১ লাখ ৩২ হাজাৰ বছৰ পুৰণি ভূতাত্ত্বিক বৈশিষ্ট্যসমূহ ৭৫ মিটাৰ স্থানচ্যুত হৈছিল।
- পৃষ্ঠৰ ভূ-ৰূপ যিবোৰ অপ্ৰভাৱিত যেন লাগে, সেইবোৰ প্ৰায় ১২,০০০ বছৰ পুৰণি, ইয়াৰ পৰা বুজা যায় যে শেষৰটো ডাঙৰ বিভাজন সেই সময়ৰ ঠিক আগতেই হৈছিল।
- এই আৰ্হিটোৱে নিশ্চিত কৰে যে শেহতীয়া ইতিহাসত এই ফল্টটো ভূতাত্ত্বিকভাৱে সক্ৰিয় হৈ আহিছে, যাৰ ফলত নিষ্ক্ৰিয়তাৰ অনুমানসমূহ ওলোটা হৈ পৰিছে।
টিনটিনা ফল্টৰ ওপৰত দীৰ্ঘম্যাদী চাপে ইয়াক ৭.৫+ প্ৰাবল্যৰ ভূমিকম্পৰ বিপদত পেলায়
ভিক্টোৰিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মুখ্য লেখক আৰু ভূতত্ত্ববিদ ডাঃ থেৰন ফিনলেই ব্যাখ্যা কৰিছে যে বিগত ১২ হাজাৰ বছৰ ধৰি টিনটিনা ফল্টত বছৰি ০.২ৰ পৰা ০.৮ মিলিমিটাৰ হাৰত টেকটনিক চাপ জমা হৈ আহিছে। এই সঞ্চিত শক্তি কোনো বৃহৎ ভূমিকম্পীয় পৰিঘটনাত নিৰ্গত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে, য’ত সম্ভৱতঃ ৭.৫ বা তাতকৈ অধিক প্ৰাবল্যৰ ভূমিকম্পও অন্তৰ্ভুক্ত।
বিশেষকৈ ফল্ট স্কাৰ্পৰ পৰা মাত্ৰ ২০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱস্থিত ঐতিহাসিক চহৰ ড’ছন চহৰৰ ওচৰত থকাৰ বাবে এনে ভূমিকম্পই ব্যাপক ধ্বংসলীলাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। গোল্ড ৰাছ ঐতিহ্যৰ বাবে বিখ্যাত এই চহৰখনত ব্ৰিটিছ কলম্বিয়া বা কেলিফৰ্ণিয়াৰ দৰে অন্যান্য অঞ্চলত পোৱা ভূমিকম্প প্ৰতিৰোধী আন্তঃগাঁথনিৰ অভাৱ।
টিনটিনা ফল্টৰ বিপদ
টিনটিনা ফল্টৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা বিপদ মাটি কঁপোৱাৰ বহু ওপৰলৈকে বিস্তৃত। ইয়াৰ আশে-পাশে থকা অঞ্চলটো ভূমিস্খলনৰ বাবে অতি দুৰ্বল, আৰু কেইবাটাও অঞ্চলত ইতিমধ্যে অস্থিৰতাৰ লক্ষণ দেখা গৈছে:
- ড’ছন চহৰৰ উত্তৰ দিশত হোৱা মুছহাইডৰ ভূমিস্খলন।
- ইউকন নদীৰ সিপাৰে ছানিডেলৰ ভূমিস্খলন।
- এটা প্ৰবল ভূমিকম্পই এই ঢালবোৰ ভাঙি পেলাব পাৰে, যাৰ ফলত লাখ লাখ টন মাটি ওচৰৰ উপত্যকা বা জলপথলৈ প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ইয়াৰ ফলত নদী বন্ধ হ’ব পাৰে, সম্পত্তি ধ্বংস হ’ব পাৰে, পৰিৱেশ তন্ত্ৰ বিঘ্নিত হ’ব পাৰে আৰু সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰতি গুৰুতৰ ভাবুকি আহিব পাৰে।
টিনটিনা ফল্ট আৱিষ্কাৰৰ ফলত কানাডাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ভূমিকম্পীয় বিপদ মডেলৰ ডাঙৰ আপডেট হয়
এই আৱিষ্কাৰৰ এটা আটাইতকৈ চিন্তনীয় দিশ হ’ল টিনটিনা ফল্টক বৰ্তমান কানাডাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় ভূমিকম্পীয় বিপদ আৰ্হি (NSHM)ত সক্ৰিয় ভূমিকম্পীয় উৎস হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই। এই মডেলে সমগ্ৰ দেশতে বিল্ডিং ক’ড, অভিযান্ত্ৰিক পদ্ধতি আৰু জৰুৰীকালীন প্ৰস্তুতিৰ পথ প্ৰদৰ্শন কৰে।
নতুন তথ্যৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই প্ৰাকৃতিক সম্পদ কানাডাৰ বিষয়াসকলে এন এছ এইচ এমক আপডেট কৰি টিনটিনা ফল্টৰ তথ্য অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ পৰিকল্পনা নিশ্চিত কৰিছে। এই পৰিৱৰ্তনসমূহে নিম্নোক্ত বিষয়সমূহৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাব বুলি আশা কৰা হৈছে:
- নিৰ্মাণ অনুমতি আৰু বিল্ডিং কোড।
- উত্তৰ সম্প্ৰদায়ত জ’নিং নিয়ম।
- জৰুৰীকালীন পৰিকল্পনা আৰু দুৰ্যোগ সঁহাৰি প্ৰট’কল।
- ইউকন আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে থকা অঞ্চলত ৰাষ্ট্ৰীয় আন্তঃগাঁথনি প্ৰকল্প।
- টিনটিনা ফল্টৰ সুৰক্ষাৰ ওপৰত একেলগে কাম কৰা ফাৰ্ষ্ট নেচন আৰু বিজ্ঞানী
এই গৱেষণাটো এই প্ৰক্ৰিয়াত নিয়োজিত ট্ৰ’ণ্ডেক হুৱেচ’ইন আৰু না-চ’ ন্যাক ডুন ফাৰ্ষ্ট নেচনৰ পৰম্পৰাগত ভূখণ্ডৰ ওপৰত কৰা হৈছিল। এই তথ্যসমূহ স্থানীয় চৰকাৰ আৰু জৰুৰীকালীন পৰিচালকসকলৰ সৈতে ভাগ-বতৰা কৰিলে নিশ্চিত হয় যে আটাইতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্তসকলক অৱগত কৰা হয় আৰু স্থিতিস্থাপকতা কৌশল প্ৰস্তুত কৰাত অংশগ্ৰহণ কৰিব পাৰে।
যদিও ভূমিকম্পৰ সঠিক ভৱিষ্যদ্বাণী কৰাটো এতিয়াও অসম্ভৱ, ভূতাত্ত্বিক প্ৰমাণে ইংগিত দিয়ে যে টিনটিনা ফল্টৰ বৰ্তমানৰ ভূমিকম্প চক্ৰৰ শেষৰ ফালে আগবাঢ়িছে। ডাঃ ফিনলেৰ মতে: "এই দোষটো ১২,০০০ বছৰতকৈও অধিক সময় ধৰি নিদ্ৰাহীন হৈ আছে। এই আকাৰ আৰু আচৰণৰ দোষৰ বাবে এইটো পুনৰাবৃত্তিৰ ব্যৱধানৰ ভিতৰত আছে। ই "যদি" নহয়, "কেতিয়া"ৰ প্ৰশ্ন।
বৈজ্ঞানিক সহমতত বিপদৰ মূল্যায়ন নবীকৰণ, আন্তঃগাঁথনি শক্তিশালী আৰু কানাডাৰ উত্তৰ সীমান্তত প্ৰস্তুতি শক্তিশালী কৰাৰ বাবে জৰুৰী ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ আহ্বান জনোৱা হৈছে। কাৰ্য্যব্যৱস্থা নকৰিলে সম্প্ৰদায়সমূহে আধুনিক কানাডাৰ ইতিহাসত অভূতপূৰ্ব দুৰ্যোগৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হ’ব পাৰে।
Continue Reading
