ডিজিটেল ডেস্ক: মানসিক ৰোগে এনে স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থাক বুজায় যিয়ে এজন ব্যক্তিক আৱেগিক, শাৰীৰিক আৰু আচৰণগতভাৱে ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰে। যিকোনো শাৰীৰিক ৰোগৰ দৰেই ইয়াৰো চিকিৎসাৰ প্ৰয়োজন। জৈৱিক (যেনে জিনীয় প্ৰৱণতা), শাৰীৰিক (যেনে আঘাতজনিত ৰোগ) আৰু সামাজিক কাৰক (যেনে বৈষম্য)ৰ সংমিশ্ৰণৰ ফলত ইয়াৰ সৃষ্টি হয়।
মানসিক ৰোগৰ দুটা প্ৰধান শ্ৰেণীবিভাজন হ’ল-
১) আইচিডি-১০: বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (WHO) আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ৰোগ শ্ৰেণীবিভাজনৰ পঞ্চম অধ্যায়।
২) ডি এছ এম-৫: আমেৰিকান চাইকিয়াট্ৰিক এছ’চিয়েশ্যনৰ মানসিক বিকাৰৰ ডায়েগনষ্টিক এণ্ড ষ্টেটিষ্টিকেল মেনুৱেল।
বিভিন্ন ধৰণৰ মানসিক ৰোগ কি কি?
মানসিক ৰোগক সাতটা ভাগত ভাগ কৰিব পাৰি। তেওঁলোক হৈছে:
১) মেজাজৰ বিকাৰ বা মুড ডিছঅৰ্ডাৰ
মুড ডিছঅৰ্ডাৰ হৈছে মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা যিয়ে প্ৰধানকৈ এজন ব্যক্তিৰ আৱেগিক অৱস্থাত প্ৰভাৱ পেলায়। ই এনে এক বিকাৰ য’ত এজন ব্যক্তিয়ে দীৰ্ঘদিন ধৰি চৰম সুখ, চৰম দুখ বা দুয়োটা অনুভৱ কৰে।। মেজাজৰ বিকাৰ দীৰ্ঘস্থায়ী আৰু তীব্ৰ প্ৰকৃতিৰ হ’লে ব্যক্তিৰ জীৱনত যথেষ্ট মানসিক অশান্তিৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। মেজাজ বিকাৰৰ আন উদাহৰণ হ’ল ডিপ্ৰেছন, বাইপোলাৰ ডিছঅৰ্ডাৰ ইত্যাদি।
২) উদ্বেগজনক বিকাৰ
ইয়ো হৈছে বিকাৰৰ এটা শ্ৰেণীবিভাজন য’ত উদ্বেগ অত্যধিক চিন্তা, অযুক্তিকৰ চিন্তা, আশংকা হৈছে প্ৰধান বৈশিষ্ট্য। ই কোনো নিৰ্দিষ্ট উদ্দীপকৰ প্ৰতিক্ৰিয়া হ’ব পাৰে ,যেনে ফ’বিয়া বা আতংক হোৱা। কিন্তু সেয়া হ’বই লাগিব বুলি ক’ব নোৱাৰি। উদ্বেগজনক বিকাৰবোৰ কোনো কাৰণ নোহোৱাকৈ উচ্চ উদ্বেগ, উত্তেজনা আৰু অত্যধিক আশংকা হিচাপে প্ৰকাশ পাব পাৰে। এই লক্ষণবোৰে এজন ব্যক্তিৰ দৈনন্দিন কাম-কাজত যথেষ্ট ক্ষতি কৰিব পাৰে।
৩) ব্যক্তিত্ব বিকাৰ
ব্যক্তিত্ব হৈছে এজন ব্যক্তিৰ চিন্তা, অনুভূতি, আচৰণৰ বৈশিষ্ট্য যিয়ে প্ৰতিজন ব্যক্তিক অনন্য কৰি তোলে। মানুহৰ অভিজ্ঞতা, পৰিৱেশ (শৈশৱ আৰু জীৱন ইতিহাসকে ধৰি) আৰু জন্মগত বৈশিষ্ট্য আদি কাৰকে ব্যক্তিৰ ব্যক্তিত্বক প্ৰভাৱিত কৰে। ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ গোটেই জীৱন একেই থাকে। ব্যক্তিত্ব বিকাৰৰ সৃষ্টি হয় যেতিয়া এজন ব্যক্তিৰ মনত অস্বাস্থ্যকৰ চিন্তা আৰু অনুভূতিৰ সৃষ্টি হয় আৰু ই তেওঁলোকৰ আচৰণত প্ৰভাৱ পেলায় আৰু কামবোৰ সম্পন্ন কৰাত অসুবিধা দিয়ে।
৪) মানসিক বিকাৰ
মনোৰোগ (যেনে স্কিজ’ফ্ৰেনিয়া) হৈছে মনোৰোগজনিত লক্ষণৰ দ্বাৰা চিহ্নিত এক ৰোগ। এই লক্ষণসমূহৰ ভিতৰত আছে মোহ ভ্ৰম, অসংলগ্ন বাক্য আৰু আচৰণ বা কেটাটনিক (ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা লৰচৰ নকৰা বা থিয় হৈ থকা) অৱস্থা। এই লক্ষণসমূহ কিছুদিনলৈ থাকিব পাৰে। কিছুমানৰ দীৰ্ঘদিনীয়া চিকিৎসাৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে, যেনে দীৰ্ঘদিনীয়া শাৰীৰিক ৰোগ।
৫) খাদ্যাভ্যাসৰ বিসংগতি
অস্বাস্থ্যকৰ খাদ্যাভ্যাসে কিছুমান মানুহৰ শাৰীৰিক বা আৱেগিক সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। ইয়াৰ প্ৰধান উদাহৰণ হ’ল ভোকহীনতা (এনৰেক্সিয়া নাৰ্ভ’ছা), বুলিমিয়া (বুলিমিয়া নাৰ্ভ’ছা) আৰু বিংগ-ইটিং ডিছঅৰ্ডাৰ (এই ৰোগত আক্ৰান্ত ব্যক্তিয়ে কম সময়ৰ ভিতৰতে স্বাভাৱিকতকৈ অধিক খাদ্য খায়)
৬)আঘাতজনিত বিকাৰ
অতি আঘাতজনক ঘটনা বা ধাৰাবাহিক পৰিঘটনাৰ ফলত হোৱা তীব্ৰ আৱেগিক প্ৰতিক্ৰিয়াক আঘাত বোলা হয়। ট্ৰমা সম্পৰ্কীয় বিকাৰ, যেনে প’ষ্ট ট্ৰ’মেটিক ষ্ট্ৰেছ ডিছঅৰ্ডাৰ (PTSD)ৰ ফলত ব্যক্তিৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত আঘাতৰ প্ৰভাৱ পৰাৰ ফলত হ’ব পাৰে।
৬) দ্ৰব্য অপব্যৱহাৰৰ বিকাৰ
মদ, ধঁপাত, প্ৰেছক্ৰিপচন ড্ৰাগছ, অবৈধ ড্ৰাগছৰ দৰে দ্ৰব্যৰ অত্যধিক আৰু ক্ষতিকাৰক ব্যৱহাৰৰ ফলত হোৱা বিকাৰক দ্ৰব্য অপব্যৱহাৰৰ বিকাৰ বোলা হয়।