ডিজিটেল ডেস্কঃ ভাৰত আৰু কানাডাৰ মাজৰ শেহতীয়া সংঘাতে খালিস্তানী আন্দোলনক পুনৰ শিৰোনামলৈ আনিছে। এই আন্দোলনৰ সমৰ্থকসকলে ভাৰতৰ পৰা বিচ্ছিন্ন হৈ শিখসকলৰ বাবে সুকীয়া ৰাজ্য এখনৰ দাবী উত্থাপন কৰি আহিছে। ১৯৮৪ চনত ভাৰতৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধীৰ হত্যাকাণ্ডত খালিস্তানী আন্দোলনে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।
ইয়াৰ পিছত প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ চকীত বহিল ইন্দিৰাৰ পুত্ৰ ৰাজীৱ গান্ধী। খালিস্তানীসকলৰ বিৰুদ্ধে তেওঁ পদক্ষেপ লৈছিল। প্ৰধানমন্ত্ৰী হোৱাৰ পিছত ৰাজীৱে ভাৰতৰ চোৰাংচোৱা সংস্থা ৰিচাৰ্চ এণ্ড এনালাইছিছ উইং ওৰফে ৰ’ক ব্যৱহাৰ কৰি খালিস্তানীক দমন কৰে। তেওঁ বিষয়াসকলক প্ৰয়োজনীয় নিৰ্দেশনা দিলে।
ইন্দিৰা গান্ধীৰ মৃত্যুৰ পিছত ভাৰতত খালিস্তানী আন্দোলনক সন্ত্ৰাসবাদ বুলি ব্ৰেণ্ড কৰি নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হয়। অভিযোগ অনুসৰি তাৰ পিছতো পাকিস্তানে খালিস্তানীক সমৰ্থন কৰিছিল। শুনা যায় যে পাকিস্তানৰ চোৰাংচোৱা সংস্থা আই এছ আইয়ে আশীৰ দশকৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই খালিস্তানী উগ্ৰপন্থীক নিয়মিতভাৱে অস্ত্ৰ যোগান ধৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। খলিস্তানীক পাকিস্তানৰ পঞ্জাৱ আৰু উত্তৰ-পশ্চিম সীমান্ত প্ৰদেশতো পৃথকে পৃথকে প্ৰশিক্ষণ দিয়া বুলি অভিযোগ উঠে।
আফগানিস্তানে ভাৰতক পাকিস্তানত খালিস্তান আন্দোলনক সমৰ্থন কৰাৰ তথ্য সংগ্ৰহ কৰাত সহায় কৰিছিল। এই সময়ছোৱাত দেশৰ চোৰাংচোৱা সংস্থা ‘খাদ’ৰ সৈতে ৰাৰ ঘনিষ্ঠতা বৃদ্ধি পালে। খাদে আগতে ৰ’ক পাকিস্তানৰ বিষয়ে বহু তথ্য দিছিল। তেতিয়াৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী ৰাজীৱে খালিস্তানীক বাধা দিবলৈ ৰ’ক পিছুৱাই যোৱাৰ নিৰ্দেশ দিছিল। নিৰ্দেশনা পোৱাৰ লগে লগে ৰ’-য়ে দুটা গোপন গোট গঠন কৰিলে। তেওঁলোকৰ হাতত আছিল খালিস্তান আন্দোলন দমনৰ দায়িত্ব।
ৰ’ৰ ভিতৰত সৃষ্টি হোৱা দল দুটা আছিল কাউণ্টাৰ ইনটেলিজেন্স টিম-এক্স (চিআইটি-এক্স) আৰু কাউণ্টাৰ ইনটেলিজেন্স টিম-জে (চিআইটি-জে)। টিম-এক্সৰ কাম আছিল পাকিস্তানক খলিস্তানীসকলক সমৰ্থন কৰি ভাৰতৰ বিৰুদ্ধে প্ৰৰোচনাৰ প্ৰতি কেনে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰিব লাগে সেই বিষয়ে শিকোৱা। শুনা যায় যে এই গোটৰ সদস্যই আগতে লাহোৰ-কাৰাচীত গোপন আক্ৰমণ চলাইছিল।
দ্বিতীয় দলটো হৈছে টিম-জে। তেওঁলোকৰ কাম আছিল খালিস্তানী উগ্ৰপন্থী নেতাক লক্ষ্য কৰি লোৱা। টিম-জে বিদেশৰ মাটিত য’ৰ পৰা আহিছিল তাতেই বিচাৰি উলিয়াই হত্যা কৰিছিল। বহিঃৰাষ্ট্ৰলৈ পলায়ন কৰিলেও কাৰো নিস্তাৰ নাছিল।
শুনা যায় যে ভাৰতৰ মাটিত খালিস্তানী সন্ত্ৰাসবাদীৰ প্ৰতিটো আক্ৰমণৰ উত্তৰ ৰ’-ই পাকিস্তানৰ মাটিত গৈ দিছিল। কিন্তু সকলো গোপনে। বিশেষকৈ লাহোৰ আৰু কৰাচীত গোপনে একাধিক বোমা বিস্ফোৰণ সংঘটিত হোৱা বুলি কোৱা হয়।
ৰ’ৰ গোপন অভিযানে পাকিস্তানত এক বৃহৎ হুলস্থুলৰ সৃষ্টি কৰিছিল। ‘টিম-জে’ৰ ইটোৰ পিছত সিটো অভিযানত পাকিস্তানৰ চোৰাংচোৱা সংস্থাটো কুখ্যাত হৈ পৰিল। অৱশেষত তেওঁলোকে পিছুৱাই যাব লাগিব।
আই এছ আইৰ মুৰব্বীগৰাকীক তেতিয়াৰ ৰ’-ৰ মুৰব্বীয়ে সাক্ষাৎ কৰে। পঞ্জাৱক লৈ আইএছআইয়ে কোনো মূৰ নঘমাই বুলি তেওঁলোকৰ মাজত চুক্তি কৰা হ’ল। অৰ্থাৎ ভাৰতৰ পঞ্জাৱ সমস্যাৰ পৰা আঁতৰি থাকিব আই এছ আই।
আগতে পাকিস্তানৰ পৰাও ৰ’ৰ বিৰুদ্ধে বহু অভিযোগ উত্থাপন হৈছিল। কোৱা হৈছিল যে ভাৰতে পাকিস্তানত থকা সিন্ধী জাতীয়তাবাদীসকলৰ সুকীয়া ৰাষ্ট্ৰৰ দাবীক সমৰ্থন কৰিছিল। অৱশ্যে নতুন দিল্লীয়ে এই অভিযোগ অস্বীকাৰ কৰে।
অৱশ্যে ভাৰতে বেলুচিস্তানৰ "বিদ্ৰোহী"ক সমৰ্থন কৰা বুলি স্বীকাৰ কৰে। ভাৰতে আফগানিস্তানত পাকিস্তানী বিৰোধী গোটকো সমৰ্থন আগবঢ়াইছিল। যদিও আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিশেষজ্ঞসকলে দাবী কৰে, এতিয়া ভাৰত এই সকলোবোৰক লৈ আমনি কৰা নাই।
ভাৰতত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰি বহু খালিস্তানী কানাডাত আশ্ৰয় লৈছিল। তাত তেওঁলোকেও সহজেই নাগৰিকত্ব পালে। নতুন দিল্লীয়ে কানাডাক ভাৰতৰ আভ্যন্তৰীণ সমস্যাত হস্তক্ষেপ কৰি নিষেধাজ্ঞা আন্দোলনক সমৰ্থন কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছে।
Continue Reading
