ডিজিটেল ডেস্কঃ নেপালৰ গৌৰৱ বনৰীয়া ম’হ বা ৱাটাৰ বাফেলো৷ নেপালত বিগত কিছু বছৰৰ পৰা লক্ষ্যণীয়ভাবে হ্ৰাস পাইছে বনৰীয়া ম’হৰ সংখ্যা৷ সেয়ে দেশ খনৰ চৰকাৰে বনৰীয়া ম’হৰ বংশ বৃদ্ধি কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে৷ নেপালী ভাষাত বনৰীয়া ম'হক 'আৰ্ণা' বুলি কোৱা হয়৷ কনজাৰ্ভেচন অফ নেচাৰৰ আন্তৰ্জাতিক সংঘই বিশ্বব্যাপী বিপদাপন্ন হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰা প্ৰাণীসমূহৰ মাজৰে এবিধ।
৩০ হেক্টৰ মাটিত এনে ম’হৰ বাবে সুৰক্ষিত স্থান তৈয়াৰ কৰা হৈছে। আছে। পানীত থাকিয়েই সাধাৰণতে ভালপোৱা এনে ম’হৰ সংখ্যা দক্ষিণ আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত ৪,০০০তকৈও কম। নেপালত এনে বনৰীয়া ম'হৰ একমাত্ৰ বাসস্থান হৈছে দেশৰ পূবত থকা কোশী টাপ্পু বন্যপ্ৰাণী সংৰক্ষিত স্থান। ২০১৭ চনত, নেপালৰ চৰকাৰে দক্ষিণ-মধ্য নেপালৰ চিতৱান ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ ভিতৰত ১৫ টা ম'হ ৰখাৰ চেষ্টা কৰিছিল। এনে বনৰীয়া ম'হ ১৯৬০ ৰ দশকৰ আশে পাশে চিতৱানত বিলুপ্ত হৈ গৈছিল। ১৯৭৫ চনলৈ কোশী টাপ্পু বন্যপ্ৰাণী সংৰক্ষণৰ অন্তিম জনসংখ্যা মাত্ৰ ৬৩ টা লৈ হ্ৰাস পাইছিল।
২০২১ চনত এনে ম’হৰ সংখ্যা নেপালত ৪৯৮ টা হৈছিল। চিতৱানৰ নেচনেল ট্ৰাষ্ট ফৰ নেচাৰ কনজাৰ্ভেচনৰ মুৰব্বী বাবু ৰাম লামিছানে কয় যে সংৰক্ষিত কৰ্তৃপক্ষই বেদখলৰ মুক্ত কৰাৰ চেষ্টা চলািছে। ১৯৬০ চনৰ আশে-পাশে নেপালৰ বন্যজল ম’হৰ একমাত্ৰ বাসস্থান হৈছে দেশৰ পূব দিশৰ কোশী টাপ্পু বন্যপ্ৰাণী সংৰক্ষিত বনাঞ্চল।