ডিজিটেল ডেস্কঃ মহৰ বাবেই জীৱন দুৰ্বিষহ হৈ পৰিছিল। ব্ৰাজিল চৰকাৰে ২০১৩ চনৰ পৰা ২০১৫ চনলৈকে মহৰ সংখ্যা নিৰ্মূলৰ বাবে এক পৰীক্ষা চলাইছিল। যদিও পৰীক্ষাটো সাময়িকভাৱে সফল হৈছিল, তথাপিও স্থায়ী নহ’ল। ইয়েল বিশ্ববিদ্যালয়ে কয় যে ব্ৰাজিলে প্ৰকৃততে এই পৰীক্ষাত ব্যৰ্থ হৈছিল।
এই সমস্যাৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ ব্ৰাজিলে জিনীয়ভাৱে পৰিৱৰ্তিত মহৰ সৃষ্টি কৰিছিল। বাহিয়া অঞ্চলৰ জেকবিনা চহৰত এই মহটো মুকলি কৰি দিয়া হৈছে। লক্ষ্য আছিল তেওঁলোকৰ জৰিয়তে Aedes aegypti মহ ধ্বংস কৰা। সেই প্ৰজাতিৰ মহৰ পৰা ডেংগু, চিকুংগুনিয়া, জিকা আদি ৰোগ বিয়পে।
ব্ৰাজিলৰ বিজ্ঞানীসকলে মতা মহৰ জিনীয় পৰিৱৰ্তন কৰি ইডিছ মহ ধ্বংস কৰিছিল। ফলত মতা মহটোৱে যদি মাইকী মহৰ লগত সংগম কৰে তেন্তে মাইকী মহৰ বংশবৃদ্ধিৰ ক্ষমতা হেৰাই যাব। যদি সন্তান জন্ম দিব পাৰে তেন্তে বেছি দিন জীয়াই নাথাকিব। সেইটোৱেই দাবী কৰিছিল বিজ্ঞানীসকলে।
কিন্তু বাস্তৱত সেয়া নহ’ল। মাইকী মহ ক্ৰমান্বয়ে সজাগ হৈ পৰে। ইহঁতে জিনীয়ভাৱে পৰিৱৰ্তিত মতা মহৰ লগত সংগমৰ পৰা আঁতৰি থাকে। ৰূপান্তৰিত মহবোৰৰ মৃত্যুৰ পিছত মহবোৰে পুনৰ প্ৰজনন আৰম্ভ কৰে।
উষ্ণ অঞ্চলৰ বাসিন্দাসকলৰ বাবে মহ এক বৃহৎ ক্ষতিকাৰক। মেলেৰিয়া, ডেংগু, চিকুংগুনিয়া, জিকা আদি ৰোগ বিয়পাই দিয়ে। কেতিয়াবা মৃত্যুও আনে। বিজ্ঞানীসকলে জিনীয় প্ৰযুক্তিৰ জৰিয়তে এই মহটোক ধ্বংস কৰাৰ চেষ্টা চলাইছে।
কিছুমান গৱেষণাৰ পৰা কোৱা হৈছে যে ইডিছ মহটো পৃথিৱীৰ পৰা সম্পূৰ্ণৰূপে নিৰ্মূল হ’লেও পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ কোনো ক্ষতি নহ’ব।
ব্ৰাজিল চৰকাৰে জেকবিনাত জেনেটিক প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰি মহ ধ্বংস কৰাৰ চেষ্টা চলাইছিল। ব্ৰিটিছ কোম্পানী এটাই ব্ৰাজিল চৰকাৰৰ অনুমতি সাপেক্ষে প্ৰতি সপ্তাহত ৪ লাখ ৫০ হাজাৰ জিনীয় পৰিৱৰ্তিত মতা মহ চহৰখনত মুকলি কৰি দিছিল।
২০১৩ চনৰ জুন মাহৰ পৰা ২০১৫ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহলৈকে ২৭ মাহ ধৰি প্ৰতি সপ্তাহত এই কাম কৰিছিল সংস্থাটোৱে।
এই মতা মহবোৰক জিনীয়ভাৱে এনেদৰে পৰিৱৰ্তন কৰা হৈছিল যে ইহঁতৰ লগত সংগম কৰি উৎপন্ন হোৱা পৰৱৰ্তী প্ৰজন্ম (F1) পূৰ্ণতা লাভ কৰাৰ আগতেই মৃত্যুমুখত পৰিছিল। সেই প্ৰজন্মই আৰু বংশবৃদ্ধি কৰিব নোৱাৰে। এই জিনীয় মিউটেচনক OX513A বুলি কোৱা হয়।
জিনীয় মিউটেচনৰ বাবে নতুন প্ৰজন্মৰ শৰীৰত এক প্ৰকাৰৰ প্ৰটিন উৎপন্ন হ’ব, যিটো ৰং ফ্লু’ৰেচেণ্ট। ফলত অৰণ্যতো এনে মহ সহজে চিনাক্ত কৰিব পৰা যায়।
পৰীক্ষা আৰম্ভ হোৱাৰ ১৮ মাহৰ পাছত মহৰ সংখ্যা ভয়ংকৰভাৱে হ্ৰাস পালে। মহৰ সংখ্যা প্ৰায় ৮৫ শতাংশ হ্ৰাস পাইছে। এইটোৱেই বিচাৰিছিল গৱেষকসকলে।
কিন্তু ইয়েল বিশ্ববিদ্যালয়ৰ গৱেষকসকলে এই কথা জানিব পাৰিছে যে যদি জিনীয়ভাৱে পৰিৱৰ্তিত মহ বন্ধ কৰা হয় তেন্তে মহৰ সংখ্যা পুনৰ বৃদ্ধি পায়।
পৰীক্ষাগাৰৰ অধ্যয়নত জিনীয়ভাৱে পৰিৱৰ্তিত মতা মহৰ সৈতে সংগম কৰা তিনিৰ পৰা চাৰি শতাংশ মহে বংশবৃদ্ধি কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল। কিন্তু বাস্তৱত এই সংখ্যা বহুত বেছি। F1 প্ৰজন্মৰ বহু মহে প্ৰজনন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে।
এই পৰীক্ষাৰ সময়ত ইয়েল বিশ্ববিদ্যালয়ৰ গৱেষকসকলে জেকবিনাৰ পৰা ৩৪৭টা মহ সংগ্ৰহ কৰে। বহুতো জিনীয়ভাৱে পৰিৱৰ্তিত মহৰ পৰা জন্ম দিয়া দেখা গৈছিল।
২০১৫ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত জিনীয়ভাৱে পৰিৱৰ্তিত মহ নোহোৱাকৈয়ে শেষ হৈছিল। ইয়াৰ পিছত দেখা যায় যে F1 মহৰ সংখ্যা কমিবলৈ ধৰিলে। অতি কম সংখ্যক মহৰ OX513A জিনম থাকে। কাৰণ F1 প্ৰজন্মৰ বেছিভাগ ছাইৰেই মৃত।
গৱেষকসকলে নতুন প্ৰজন্মৰ মহত জিনৰ সংমিশ্ৰণ থকাৰ কথাও জানিব পাৰিছে। ফলত তেওঁলোকৰ প্ৰজনন ক্ষমতা বৃদ্ধি পালে।
ইয়েল বিশ্ববিদ্যালয়ৰ গৱেষকসকলে আন এটা কথা লক্ষ্য কৰিলে। চাওক, মাইকী মহে জিনীয়ভাৱে পৰিৱৰ্তিত মতা মহক চিনি পাবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। ফলত সেই মহৰ লগত সংগমৰ পৰা আঁতৰি আছে। ফলত দুয়োৰে মিলনৰ ফলত নতুন এফ ১ প্ৰজন্মৰ সৃষ্টি নহ’ল। বহুতো জিনীয় পৰিৱৰ্তিত মতা মহৰ সংগম নোহোৱাকৈয়ে মৃত্যুমুখত পৰে।
ফলত ১৮ মাহৰ পৰীক্ষাৰ অন্তত জেকবিনাত মহৰ সংখ্যা পুনৰ বৃদ্ধি পালে। পৰীক্ষাৰ পিছত জিনীয়ভাৱে পৰিৱৰ্তিত মহ মুকলি কৰা ব্ৰিটেইনৰ কোম্পানীটোৱে এই দাবী মানি লোৱা নাছিল। তেওঁলোকৰ পৰীক্ষা সফল হোৱা বুলি বাৰে বাৰে দাবী কৰিছিল। মাইকী মহে যে সেই মহৰ লগত সংগমৰ পৰা আঁতৰি আছে, সেই কথা তেওঁলোকে মানি ল’ব বিচৰা নাছিল।