ডিজিটেল ডেস্কঃ বিশ্বৰ মহাসাগৰত প্লাষ্টিক প্ৰদূষণৰ মাত্ৰা বিগত ১৫ বছৰত অভিলেখ সৃষ্টি কৰিছে। এক গৱেষণাৰ মতে ১৭০ ট্ৰিলিয়ন প্লাষ্টিকৰ টুকুৰা সাগৰত জমা হৈছে। যাৰ ওজন প্ৰায় ২০ লাখ মেট্ৰিক টন। গৱেষণাত কোৱা হৈছে যে যদি কোনো তাৎক্ষণিক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা নহয়, তেন্তে ২০৪০ চনৰ ভিতৰত এই আৱৰ্জনাবোৰ তিনিগুণলৈকে বৃদ্ধি পাব পাৰে। এই প্লাষ্টিক আৱৰ্জনাবোৰত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিক আটাইতকৈ বেছি। আমনিদায়ক কথাটো হ’ল ২০০৫ চনত এই আৱৰ্জনাবোৰৰ বেছিভাগেই আঁতৰাই পেলোৱা হৈছিল। এতিয়া গৱেষণাত প্ৰমাণিত হৈছে যে ২০০৫ চনৰ পৰা এই আৱৰ্জনাসমূহৰ দ্ৰুত বৃদ্ধি পঞ্জীয়ন কৰা হৈছে।
৫ গাইৰেন্স ইনষ্টিটিউট (কেলিফৰ্ণিয়া)ৰ লিজা এম এৰ্ডল আৰু মাৰ্কাছ এৰিক্সন, মূৰ ইনষ্টিটিউট ফৰ প্লাষ্টিক পলিউচন ৰিচাৰ্চ (কেলিফৰ্ণিয়া)ৰ ভিন কাউগাৰ, ষ্টকহ’ম ৰেজিলিয়েন্স চেণ্টাৰ (ছুইডেন)ৰ পেট্ৰিচিয়া ভিলাৰুবিয়া-গোমেজ আৰু ছয়জন গৱেষকে এই কথা উলিয়াইছে সমস্যাৰ ক্ষন্তেকীয়া সমাধান। ভিলাৰুবিয়া গোমেজে তেওঁৰ এটা বক্তব্যত কয় যে সাগৰৰ অৱস্থা আশা কৰাতকৈ বহু বেছি বেয়া। ২০১৪ চনত অনুমান কৰা হৈছিল যে সাগৰত ৫ ট্ৰিলিয়ন টুকুৰা প্লাষ্টিকৰ আৱৰ্জনা আছিল। এতিয়া দহ বছৰ নৌহওঁতেই এই আৱৰ্জনাৰ পৰা ১৭০ ট্ৰিলিয়ন হৈছেগৈ।
আগন্তুক সময়ত এই প্লাষ্টিক বৃদ্ধি পাব বুলি গৱেষণাটোত কোৱা হৈছে। গৱেষকসকলে ৪০ বছৰৰ ভিতৰত বিশ্বৰ ১১ হাজাৰৰো অধিক ষ্টেচনৰ পৰা প্লাষ্টিকৰ নমুনা সংগ্ৰহ কৰিছিল। ৪০ বছৰৰ ভিতৰত এই গৱেষণাত ১৯৭৯ চনৰ পৰা ২০১৯ চনৰ ভিতৰত নমুনা লোৱা হৈছিল।
১৯৯০ চনলৈকে ফলাফলৰ কোনো ফলাফল নাছিল যদিও ১৯৯০ চনৰ পৰা ২০০৫ চনৰ ভিতৰত ইয়াৰ ফলাফলত উঠা-নমা দেখা গৈছিল। এই সময়ছোৱাত মহাসাগৰত প্লাষ্টিক প্ৰদূষণৰ পৰিমাণে অভিলেখ সৃষ্টি কৰিছিল।
লিজা আৰ্ডলীয়ে সংবাদ সংস্থা এ এফ পিক জনাইছে যে," গৱেষণা পত্ৰখন লিখি থাকোঁতে মই দেখিলোঁ যে ২০০৫ চনৰ পৰা সাগৰত জমা হোৱা প্লাষ্টিকৰ পৰিমাণ দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছে। সাগৰৰ প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে কিছু নীতি আছে যদিও গৱেষণাৰ ফলাফললৈ চালে দেখা যায় যে তেওঁলোকে সাগৰত থকা প্লাষ্টিকৰ আৱৰ্জনা নিয়ন্ত্ৰণৰ ক্ষেত্ৰত বিশেষ কাম কৰিব নোৱাৰিলে।" এই গৱেষণাত উত্তৰ আটলাণ্টিক, দক্ষিণ আটলাণ্টিক, উত্তৰ প্ৰশান্ত মহাসাগৰ, দক্ষিণ প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয়, ভাৰত আৰু ভূমধ্যসাগৰীয় মহাসাগৰৰ নমুনা পৰীক্ষা কৰা হৈছিল। লিজা আৰ্ডলীয়ে লগতে কয় যে,"২০০৫ চনৰ পৰা আমি বিশ্বত ৫,০০০,০০০ টনতকৈ অধিক নতুন প্লাষ্টিক উৎপাদন কৰিছো, আৰু যিমানেই প্ৰদূষণ বেছি সিমানেই বেছি প্লাষ্টিক ব্যৱহাৰ কৰা হয়।"
এই অধ্যয়নত প্ৰকাশ পাইছে যে ২০০০ চনৰ মাজভাগৰ পৰা সাগৰত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিককে ধৰি প্লাষ্টিকৰ আৱৰ্জনাসমূহৰ ঘনত্ব আকাশলংঘী হৈছে। গৱেষকসকলে আৰু উল্লেখ কৰে যে যদি বিশ্বৰ দেশসমূহে এই বিষয়ত কোনো কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ নকৰে তেন্তে ২০৪০ চনৰ ভিতৰত জলজ পৰিৱেশলৈ প্লাষ্টিকৰ প্ৰবাহ ২.৬গুণ বৃদ্ধি পাব।
১৯০৭ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে পৰীক্ষাগাৰত কৃত্ৰিম প্লাষ্টিক আৱিষ্কাৰ কৰা হয়। তেতিয়া উদ্ভাৱক লিঅ’ বাকলেণ্ডে কৈছিল যে যদি মই ভুল নকৰো তেন্তে মোৰ এই উদ্ভাৱনে নতুন ভৱিষ্যতৰ সৃষ্টি কৰিব। সেই সময়ত বিখ্যাত আলোচনী টাইম নামৰ আলোচনীখনে লিঅ’ বাকলেণ্ডৰ ছবিখন প্ৰথম পৃষ্ঠাত প্ৰকাশ কৰি তেওঁৰ ফটোখনৰ সৈতে লিখিছিল যে সেইখন না জ্বলিব, গলিবও নহয়।
৮০ৰ দশকত যেতিয়া পলিথিনৰ বেগ লাহে লাহে কাপোৰৰ বেগ, পাটৰ বেগ, কাগজৰ খামৰ ঠাই ল’বলৈ ধৰিলে, তেতিয়া সঁচাকৈয়ে ই আছিল এক নতুন ভৱিষ্যতৰ সৃষ্টি।
আজি বছৰ বছৰ পিছত ইয়াৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ গুণ আছিল ই নজ্বলেও ই নগলেও ইয়াৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ দোষত পৰিণত হৈছে। বজাৰৰ পৰা সামগ্ৰী প্লাষ্টিকৰ বেগত অনা হয়, আৰু সকলোৱে ঘৰৰ বাহিৰলৈ পেলাই দিয়ে, কিন্তু এই প্লাষ্টিকৰ বেগবোৰ নষ্ট হ’বলৈ হাজাৰ হাজাৰ বছৰ লাগে।
মন কৰিবলগীয়া কথাটো হ’ল এই সময়ছোৱাত ইহঁতে য’তেই মাটি বা পানীত বাস কৰে তাতেই ইহঁতে চাৰিওফালৰ পৰিৱেশত নিজৰ বিষাক্ত মৌলবোৰ মুক্ত কৰি থাকে। যিয়ে মানুহৰ জীৱনলৈ বিপদৰ সৃষ্টি কৰিছে।
ভাৰতত প্ৰায় ৬.৫ কোটি টন কঠিন আৱৰ্জনা উৎপন্ন হয়, ইয়াৰে প্ৰায় ৬.২ কোটি টন পৌৰসভাৰ কঠিন আৱৰ্জনা হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। এই কঠিন আৱৰ্জনাসমূহৰ প্ৰায় ৭৫ৰ পৰা ৮০ শতাংশহে ৪৩৫৫টা পৌৰসভালৈ যায়। বাকী আৱৰ্জনাবোৰ প্ৰাকৃতিকভাৱে নদীৰ মাজেৰে সাগৰলৈ যায় আৰু শেষত সাগৰীয় ধ্বংসাৱশেষৰ অংশ হৈ পৰে। ২০২১-২২ বৰ্ষত ভাৰতত মুঠ প্লাষ্টিকৰ চাহিদা আছিল প্ৰায় ২০.৮৯ মিলিয়ন টন। মুঠ চাহিদাৰ প্ৰায় ৪০ শতাংশ প্লাষ্টিকৰ আৱৰ্জনালৈ পৰিণত হয় আৰু শেষত লেণ্ডফিল বা ডাম্প ছাইটত পৰে। নতুন দিল্লীৰ কেন্দ্ৰীয় প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণ ব’ৰ্ডৰ ২০১৯-২০ বৰ্ষৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি ভাৰতত মুঠ ৩৪.৬ লাখ টন প্লাষ্টিক আৱৰ্জনা জমা হৈছে।
সাগৰত উপস্থিত মাইক্ৰ’প্লাষ্টিক এতিয়া ক্ৰমান্বয়ে মানুহৰ খাদ্য শৃংখলৰ অংশ হৈ পৰিছে। শেহতীয়াকৈ ৰাষ্ট্ৰসংঘই ইয়াৰ এজেণ্ডা ২০৩০ত এইটোও কৈছিল যে বিশ্বজুৰি ২০২৫ চনৰ ভিতৰত সকলো দেশৰ বাবে সাগৰীয় প্ৰদূষণ / সামুদ্ৰিক আৱৰ্জনা হ্ৰাস কৰিবলৈ সকলো ধৰণৰ ভূমি আৰু পানী ভিত্তিক প্ৰদূষণ প্ৰতিৰোধ আৰু হ্ৰাস কৰাৰ জৰুৰী প্ৰয়োজন আছে।
২০২২ চনৰ ১ জুলাইৰ পৰা ভাৰত চৰকাৰে ১৯ প্ৰকাৰৰ একক ব্যৱহাৰৰ প্লাষ্টিকৰ সামগ্ৰী সম্পূৰ্ণৰূপে নিষিদ্ধ কৰিছে। নিষিদ্ধ সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ নকৰাৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে যোৱা ৬ বছৰ ধৰি ৩০০০ কোটি টকাতকৈ অধিক ব্যয় কৰিছে। যাৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে প্লাষ্টিক ব্যৱহাৰৰ সন্দৰ্ভত সজাগতা অভিযান চলোৱা আৰু উপকূলীয় চাফাই অভিযান বা উপকূলীয় অঞ্চল পৰিষ্কাৰ কৰাৰ অভিযান চলোৱা।
ইয়াৰ পিছতো কোনো সুনিৰ্দিষ্ট ফলাফল চৰ্চালৈ অহা নাই। কংক্ৰিট কাৰ্য্যৰ অভাৱত আজিও বহুস্তৰীয় প্লাষ্টিক, নিষিদ্ধ একক ব্যৱহাৰৰ প্লাষ্টিকৰ সামগ্ৰী, প্লাষ্টিকৰ বটল, চিগাৰেটৰ অৱশিষ্ট , পেকেজিং সামগ্ৰী বৃহৎ পৰিসৰত সাগৰীয় ধ্বংসাৱশেষ বা সাগৰীয় আৱৰ্জনাত পোৱা গৈছে।
Continue Reading
