সুখবৰ! এটকাও খৰচ নোহোৱাকৈ গেছ অবিহনেও ৰান্ধিব পাৰিব খাদ্য, এজন ভাৰতীয় বিজ্ঞানীৰ অভিনৱ আৱিষ্কাৰ

ডিজিটেল ডেস্ক : বৰ্তমান পৃথিৱীত বিজ্ঞান-প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰে সকলোকে আচৰিত কৰি তোলাৰ সময়তে ভাৰতীয় বিজ্ঞানী অন্য এক আৱিষ্কাৰে আলোড়ন সৃষ্টি কৰিছে। পুণেৰ প্ৰিয়দৰ্শন সহস্ৰবুদ্ধে ‘বায়ু’ নামৰ এনে এটা যন্ত্ৰ আৱিষ্কাৰ কৰি উলিয়াইছে যাৰ সহায়ত তেওঁ দুটা প্ৰকাৰে পৰিৱেশ সুৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত এক যুগান্তকাৰী পদক্ষেপ গঢ়ি তুলিছে। মূলতঃ তেওঁ নিৰ্মাণ কৰা এই মেচিনটো এটা বায়’গেছ যন্ত্ৰ। যি ভিজা আৱৰ্জনাসমূহৰ পৰা কাৰ্বহাইড্ৰেটক মিথেন গেছলৈ ৰূপান্তৰিত কৰে।

 পৰিৱেশৰ প্ৰতি থকা দায়িত্ব উপলব্ধি কৰি তেওঁ ২০১৫ চনত ‘ব্যু’ নামৰ যন্ত্ৰটো আৱিষ্কাৰ কৰে। সেই যন্ত্ৰটোৰ বৃহৎ সফলতাৰ পাছত আজি তেওঁ বিভিন্ন ধৰণৰ আৱৰ্জনা পুনঃব্যৱহাৰ কৰিব পৰা যন্ত্ৰ আৱিষ্কাৰ কৰি উলিয়াইছে। এই প্ৰসংগত প্ৰিয়দৰ্শনে কয়, ‘আজি মোৰ সামাজিক উদ্যোগ 'বায়ু মিত্ৰ’ৰ জৰিয়তে মই পাকঘৰৰ আৱৰ্জনাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি সকলো ধৰণৰ আৱৰ্জনা শক্তিলৈ ৰূপান্তৰিত কৰাৰ বাবে কাম কৰে।’

 নিজা ফেক্টৰীৰ আৱৰ্জনাৰে নিৰ্মিত প্ৰথম বায়’গেছ যন্ত্ৰঃ ২০১৫ চনত প্ৰিয়দৰ্শনে পিতৃৰ অটো কম্পোনেণ্ট নিৰ্মাণ কোম্পানীত কাম কৰিছিল। অৱশ্যে তেওঁ সদায় পৰিৱেশ প্ৰদূষণক লৈ চিন্তিত আছিল। লগতে তেওঁ কিবা এটা কৰিব বিচাৰিছিল যাতে সাধাৰণ মানুহেও যোগদান কৰি পৰিৱেশৰ প্ৰতি দায়বদ্ধতা দেখুৱাব পাৰে। এনে অৱস্থাত তেওঁ নিজৰ সংস্থাৰ জৰিয়তে বায়’গেছৰ কাম কৰি থকা ডাঃ আনন্দ কাৰোভক লগ পায়। প্ৰিয়দৰ্শনে তেওঁৰ নিৰ্দেশ অনুসৰি এটা সৰু বায়’গেছ যন্ত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৫ চনত এই মেচিন নিৰ্মাণ কৰাৰ পাছত তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে বায়’গেছৰ শক্তি উপলব্ধি কৰিছিল।

 প্ৰিয়দৰ্শনে কয়, ‘মই ভাবিছিলো গোবৰ গেছ, যিটো কেৱল গ্ৰাম্য অঞ্চলতহে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিন্তু এই সৰু যন্ত্ৰটো বিকশিত কৰাৰ পাছত মই উপলব্ধি কৰিলোঁ যে চহৰ অঞ্চলৰ বাবেও ই অতি প্ৰয়োজনীয় হ’ব পাৰে।’ গতিকে, নিজৰ কাৰখানাত যন্ত্ৰটো পৰীক্ষা কৰাৰ পাছত প্ৰিয়দৰ্শনে বন্ধু-বান্ধৱী আৰু আত্মীয়ৰ বাবে এনেধৰণৰ বায়’গেছ যন্ত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল।

 ‘বায়ু’-এ একেলগে দুটা সমস্যাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰে। তেওঁ কয় যে প্ৰথম অৱস্থাত এই যন্ত্ৰটো সৃষ্টি কৰাৰ আঁৰত তেওঁৰ উদ্দেশ্য আছিল কেৱল আৱৰ্জনা সংগঠিত কৰা। কিন্তু যেতিয়া তেওঁ দেখিলে যে খাদ্য আৱৰ্জনাও ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি, তেতিয়া তেওঁ ‘বায়ু’ৰ ওপৰত অধিক গৱেষণা কৰি ইয়াক অধিক কাৰ্যক্ষম কৰাৰ কথা ভাবিলে। প্ৰিয়দৰ্শনৰ মতে, ‘যেতিয়াই আমি যিকোনো শক্তি গঢ়াৰ কথা কওঁ, তেতিয়াই আমি অনুভৱ কৰোঁ যে এজন সাধাৰণ মানুহে কৰিব নোৱাৰে। কিন্তু বহুতো মাধ্যম আৰু উপায় আছে যাৰ যোগেদি সাধাৰণ মানুহেও শক্তি উৎপন্ন কৰিব পাৰে। খাদ্যৰ আৱৰ্জনা প্ৰতিটো ঘৰতে আটাইতকৈ সহজে উপলব্ধ বস্তু, শক্তি উৎপাদন কৰিব পাৰিলে ইয়াতকৈ ভাল কি হ’ব পাৰে?’

 এই চিন্তাৰে তেওঁ ‘বায়ু’ক সাধাৰণ মানুহৰ লগত সংযোগ কৰাৰ চেষ্টা আৰম্ভ কৰিলে। প্ৰিয়দৰ্শনে ওচৰ-চুবুৰীয়াক ঘৰৰ পৰা ওলোৱা ভিজা আৱৰ্জনাবোৰ ‘বায়ু’ যন্ত্ৰটোত ৰাখিবলৈ কয়। এই প্ৰসংগত তেওঁ কয়, ‘যেতিয়া মই মোৰ ওচৰ-চুবুৰীয়াক ক’লো যে মই তেওঁলোকৰ ঘৰৰ পৰা অহা জাবৰবোৰ ব্যৱহাৰ কৰিম, তেতিয়া বহুতেই আনন্দৰে মোক জাবৰ দিবলৈ মান্তি হ’ল। আগতে কৈছিল, আমাৰ আৱৰ্জনাবোৰ উপযোগী আৰু কি লাগে!’ এইদৰে তেওঁ ওচৰ-চুবুৰীয়াৰ পৰা পোৱা তিতা আৱৰ্জনাবোৰৰ পৰা ৰন্ধন গেছ বনাবলৈ ধৰিলে। আনকি, তেওঁ কয় যে প্ৰতিদিনে ছয়ৰ পৰা সাত কেজি ভিজা আৱৰ্জনাৰে এটা ঘৰৰ এল পি জি মুক্ত কৰাটো সম্ভৱ।

 এনে অৱস্থাত প্ৰিয়দৰ্শনে চহৰৰ চেনিটেচন কৰ্মীসকলৰ সহায় লৈ তেওঁৰ বায়’গেছ যন্ত্ৰটো বৃহৎ পৰিসৰত ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। তেওঁ লগতে কয় যে মই স্কেভেঞ্জাৰক প্ৰশিক্ষণ দিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিলো আৰু এতিয়া তেওঁলোকে চহৰৰ কিছুমানৰ ঘৰৰ পৰা ভিজা আৱৰ্জনা আনি যন্ত্ৰটোত দিয়ে।

 ‘ব্যু’ হৈছে এনে এক জৈৱ গেছ ব্যৱস্থা যাৰ জীৱন অণুজীৱৰে গঠিত। এই অণুজীৱবোৰে জৈৱ গেছ উৎপন্ন কৰে। ‘বায়ু’য়ে জৈৱিক গেছৰ লগতে তৰল সাৰ আৰু জৈৱিক আঁহ যোগান ধৰে, যিবোৰ উদ্ভিদে ব্যৱহাৰ কৰে। এইদৰে এটা ‘বতাহে’ একাধিক পৰিৱেশজনিত সমস্যা দূৰ কৰাৰ কাম কৰে। এতিয়ালৈকে প্ৰিয়দৰ্শনে সমগ্ৰ দেশতে ৩২০টা বতাহৰ টাৰ্বাইন স্থাপন কৰিছে। মন কৰিবলগীয়া যে এই সৰু সৰু যন্ত্ৰসমূহ বনোৱাৰ খৰচ প্ৰায় ২৩ হাজাৰ টকা। আনহাতে, ডাঙৰটোৰ দাম প্ৰায় ১ লাখ টকা।