আজিৰে পৰা দেশত কাৰ্যকৰী হ’ল নতুন আইন! ২০টা পৰিৱৰ্তনৰ বিষয়ে জানি লওক

৫১ বছৰীয়া CrPCৰ ঠাইত ভাৰতীয় নাগৰিক নিৰাপত্তা সংহিতা (বি এন এছ এছ)ৰ ব্যৱস্থা কৰা হ’ব। ভাৰতীয় দণ্ডবিধিৰ ঠাইত ভাৰতীয় ন্যায় আইন (বিএনএছ) আৰু ভাৰতীয় প্ৰমাণ আইনৰ ঠাইত ভাৰতীয় প্ৰমাণ আইন (বিএছএ)ৰ বিধান প্ৰযোজ্য হ’ব। মহিলাৰ লগত জড়িত বেছিভাগ অপৰাধতে পূৰ্বতকৈ অধিক শাস্তি হ’ব। ইলেক্ট্ৰনিক তথ্যৰ জৰিয়তেও এফআইআৰ পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰিব। সামূহিক সেৱাৰ দৰে ব্যৱস্থাও প্ৰযোজ্য হ’ব। 

১) ১ জুলাইৰ পূৰ্বে পঞ্জীয়ন হোৱা গোচৰত নতুন আইনখনৰ কোনো প্ৰভাৱ নপৰে। অৰ্থাৎ যিবোৰ গোচৰ ২০২৪ চনৰ ১ জুলাইৰ আগতে পঞ্জীয়ন হয়, সেইবোৰৰ বিচাৰ পৰ্যন্ত তদন্ত পুৰণি আইনখনৰ অংশ হ’ব।

২) নতুন আইনৰ অধীনত ১ জুলাইৰ পৰা এফ আই আৰ পঞ্জীয়ন কৰা হৈছে আৰু সেই অনুসৰি বিচাৰ পৰ্যন্ত তদন্ত সম্পূৰ্ণ হব।

৩) বিএনএছএছত মুঠ ৫৩১টা ছেকচন আছে। ইয়াৰ ১৭৭টা বিধান সংশোধন কৰা হৈছে। আনহাতে ১৪টা ধাৰা আঁতৰোৱা হৈছে। ৯টা নতুন ধাৰা আৰু ৩৯টা উপ-ধাৰা সংযোজন কৰা হৈছে। ইয়াৰ পূৰ্বে চি আৰ পি চিত ৪৮৪টা ছেকচন আছিল।

৪) ভাৰতীয় ন্যায়িক সংহিতাত মুঠ ৩৫৭টা ধাৰা আছে। এতিয়ালৈকে আই পি চিত ৫১১টা ছেকচন আছিল।

৫) একেদৰে ভাৰতীয় প্ৰমাণ আইনত মুঠ ১৭০ টা ধাৰা আছে। নতুন আইনখনৰ ৬টা ধাৰা আঁতৰোৱা হৈছে। ২টা নতুন ধাৰা আৰু ৬টা উপ-ধাৰা সংযোজন কৰা হৈছে। ইয়াৰ পূৰ্বে ভাৰতীয় প্ৰমাণ আইনত মুঠ ১৬৭টা ধাৰা আছিল।

৬) নতুন আইনখনত অডিঅ’-ভিডিঅ’ অৰ্থাৎ ইলেক্ট্ৰনিক প্ৰমাণৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে। ফৰেনছিক তদন্তক গুৰুত্ব দিয়া হৈছে।

৭) অপৰাধৰ সৈতে জড়িত যিকোনো নাগৰিকে যিকোনো ঠাইতে শূন্য FIR দাখিল কৰিব পাৰিব। গোচৰটোৰ তদন্তৰ বাবে সংশ্লিষ্ট থানালৈ প্ৰেৰণ কৰা হ’ব। যদি শূন্য এফ আই আৰ কোনো অপৰাধৰ সৈতে জড়িত, য’ত তিনিৰ পৰা সাত বছৰৰ শাস্তিৰ ব্যৱস্থা আছে, তেন্তে প্ৰমাণসমূহ ফৰেনছিক দলে পৰীক্ষা কৰিব লাগিব।

৮) এতিয়া ই-ইনফৰ্মেচনৰ জৰিয়তেও FIR পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰিব। হত্যা, ডকাইতি বা ধৰ্ষণৰ দৰে গুৰুতৰ ধাৰাতো ই-এফআইআৰ দাখিল কৰিব পাৰি। ভইচ ৰেকৰ্ডিঙৰ জৰিয়তেও আৰক্ষীক তথ্য দিব পাৰিব। ই-এফআইআৰৰ ক্ষেত্ৰত অভিযোগকাৰীয়ে তিনিদিনৰ ভিতৰত থানাত উপস্থিত হৈ এফআইআৰৰ কপিত স্বাক্ষৰ কৰিব লাগিব।

৯) অভিযোগকাৰীক এফ আই আৰ আৰু বিবৃতি সম্পৰ্কীয় নথি-পত্ৰ দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে। অভিযোগকাৰীয়ে ইচ্ছা কৰিলে আৰক্ষীৰ দ্বাৰা অভিযুক্তৰ জেৰাৰ পইণ্টো ল’ব পাৰে।

১০) এফ আই আৰৰ ৯০ দিনৰ ভিতৰত চাৰ্জ শ্বীট দাখিল কৰিব লাগিব। অভিযোগনামা দাখিল কৰাৰ ৬০ দিনৰ ভিতৰত আদালতে অভিযোগ ফ্ৰেমৱৰ্ক কৰিব লাগিব।

১১) গোচৰৰ শুনানি সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ ৩০ দিনৰ ভিতৰত ৰায় দিব লাগিব। ৰায়দান দিয়াৰ পিছত ৭ দিনৰ ভিতৰত ইয়াৰ কপি দিব লাগিব।

১২) আৰক্ষীয়ে আটক কৰা ব্যক্তিজনৰ পৰিয়ালক লিখিতভাৱে অৱগত কৰিব লাগিব। তথ্য অফলাইন আৰু অনলাইনতো দিব লাগিব।

১৩) বিএনএছত মুঠ ৩৬টা ধাৰাত মহিলা আৰু শিশুৰ বিৰুদ্ধে অপৰাধৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে। ৬৩ নং ধাৰাত ৰুজু হ’ব ধৰ্ষণৰ গোচৰ। ৬৪ ধাৰাত অপৰাধীৰ সৰ্বোচ্চ যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ড আৰু নূন্যতম ১০ বছৰৰ কাৰাদণ্ডৰ ব্যৱস্থা আছে।

১৪) ৬৫ নং ধাৰাত ১৬ বছৰৰ তলৰ ভুক্তভোগীক ধৰ্ষণ কৰিলে ২০ বছৰৰ কঠোৰ কাৰাদণ্ড, যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ড আৰু জৰিমনা বিহাৰ ব্যৱস্থা আছে। দলবদ্ধ ধৰ্ষণত যদি ভুক্তভোগীজন প্ৰাপ্তবয়স্ক হয় তেন্তে অপৰাধীৰ বাবে যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ডৰ ব্যৱস্থা আছে।

১৫) ১২ বছৰৰ তলৰ ভুক্তভোগীক ধৰ্ষণ কৰিলে দোষীক নূন্যতম ২০ বছৰৰ শাস্তি, যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ড বা মৃত্যুদণ্ডৰ ব্যৱস্থা আছে। বিবাহৰ অজুহাতত যৌন সম্পৰ্ক স্থাপন কৰা অপৰাধক ধৰ্ষণৰ পৰা পৃথক অপৰাধ বুলি গণ্য কৰা হৈছে। অৰ্থাৎ ধৰ্ষণৰ সংজ্ঞাত ইয়াক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাই।

১৬) ভুক্তভোগীক তেওঁৰ গোচৰৰ সৈতে জড়িত প্ৰতিটো আপডেটৰ বিষয়ে প্ৰতিটো স্তৰতে তেওঁৰ মোবাইল নম্বৰত এছএমএছৰ জৰিয়তে অৱগত কৰা হ’ব। আপডেট দিয়াৰ সময়সীমা ৯০ দিন নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে।

১৭) ৰাজনৈতিক গোচৰৰ (ধৰণ বিক্ষোভ আৰু দলীয় কৰ্মীৰ আন্দোলন) সম্পৰ্কীয় গোচৰসমূহ আৰু একপক্ষীয়ভাৱে বন্ধ কৰিব নোৱাৰিব ৰাজ্য চৰকাৰে। প্ৰতিবাদ বা অশান্তিৰ অভিযোগকাৰী যদি সাধাৰণ নাগৰিক হয় তেন্তে তেওঁৰ অনুমোদন ল’ব লাগিব।

১৮) সাক্ষীৰ সুৰক্ষাৰ ব্যৱস্থাও আছে। কাগজৰ ৰেকৰ্ডৰ দৰে আদালততো সকলো বৈদ্যুতিক প্ৰমাণ বৈধ হ’ব।

১৯) মব লিঞ্চিংও অপৰাধৰ পৰিসৰলৈ আহিছে। শাৰীৰিক আঘাতৰ কাৰণ হোৱা অপৰাধসমূহ ১০০-১৪৬ ধাৰাত সামৰি লোৱা হৈছে। হত্যাৰ ক্ষেত্ৰত ১০৩ নং ধাৰাত গোচৰ ৰুজু কৰা হ’ব। ১১১ নং ধাৰাত সংগঠিত অপৰাধৰ শাস্তি প্ৰদানৰ ব্যৱস্থা আছে। সন্ত্ৰাস আইন ১১৩ নং ধাৰাত বৰ্ণনা কৰা হৈছে। মব লিঞ্চিঙৰ ক্ষেত্ৰত ৭ বছৰৰ কাৰাদণ্ড বা যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ড বা মৃত্যুদণ্ডৰ ব্যৱস্থা আছে।

২০) নিৰ্বাচনী অপৰাধসমূহ ১৬৯-১৭৭ ধাৰাত ৰখা হৈছে। সা-সম্পত্তিৰ ক্ষতি, চুৰি, ডকাইতি আৰু ডকাইতি আদি বিষয়সমূহ ৩০৩-৩৩৪ ধাৰাত ৰখা হৈছে। ৩৫৬ নং ধাৰাত মানহানিৰ কথা উল্লেখ কৰা হৈছে। যৌতুক মৃত্যুৰ কথা ৭৯ নং ধাৰাত আৰু যৌতুক হাৰাশাস্তিৰ কথা ৮৪ নং ধাৰাত উল্লেখ কৰা হৈছে।

সৰু সৰু অপৰাধত গ্ৰেপ্তাৰ হোৱা লোকসকলে শাস্তি হিচাপে সমাজ সেৱা কৰিব লাগিব। সংশোধিত নতুন আইনখনত আত্মহত্যাৰ চেষ্টা, ৰাজহুৱা সেৱকৰ সৰবৰাহ, ক্ষুদ্ৰ চুৰি, ৰাজহুৱা মদ্যপান আৰু মানহানি আদি গোচৰত সমাজ সেৱাৰ ব্যৱস্থা আছে। সামূহিক সেৱাই অপৰাধীক সংস্কাৰৰ সুযোগ দিয়ে। আনহাতে জেলৰ শাস্তিয়ে তেওঁলোকক কঠিন অপৰাধী কৰি তুলিব পাৰে। এতিয়ালৈকে আদালতে প্ৰথমবাৰৰ বাবে অপৰাধী বা সৰু সৰু অপৰাধ কৰা লোকক সামূহিক সেৱাৰ শাস্তি প্ৰদান কৰি আহিছে যদিও এতিয়া ই স্থায়ী আইনত পৰিণত হৈছে। প্ৰথমবাৰৰ বাবে নতুন আইনখনৰ অধীনত এনে ব্যৱস্থা কৰা হৈছে, য’ত মদ্যপান কৰি অশান্তি সৃষ্টি কৰা বা ৫ হাজাৰ টকাৰ কম সম্পত্তি চুৰি কৰা আদি সৰু সৰু অপৰাধৰ শাস্তি হিচাপে সামূহিক সেৱা শাস্তি হিচাপে প্ৰদান কৰা হ’ব৷