ডিজিটেল ডেস্কঃ ভাৰত এখন বহুজাতিক, বহুভাষিক দেশ। কাশ্মীৰৰ পৰা কন্যাকুমাৰীলৈকে এই দেশৰ মানুহে প্ৰায় ৪০০টা সুকীয়া ভাষা কয়। বহুভাষিক দেশত চৰকাৰী চাকৰিৰ বাবে হিন্দী আৰু ইংৰাজী ভাষা দুটা পছন্দৰ ভাষা। এইবোৰ ভাৰতৰ চৰকাৰী ভাষা।
ভাৰতৰ বাহিৰতো য'ত বৃহৎ ভাৰতীয় প্ৰব্ৰজনকাৰী আছে তাত হিন্দী ভাষা কোৱা হয়। কিন্তু হিন্দী চৰকাৰী ভাষা, বেছিভাগ মানুহেই এই ভাষা কয় - ভাৰতৰ বাহিৰত এনে এখন দেশ কিমান মানুহে বিচাৰে? সেই দেশখনৰ বিষয়ে বহুতে হয়তো নাজানে।
দক্ষিণ প্ৰশান্ত মহাসাগৰৰ এখন সৰু দ্বীপ ৰাষ্ট্ৰ ফিজি। আনুষ্ঠানিকভাৱে এই দেশখন এছিয়া বা আমেৰিকাৰ নহয়, ওচেনিয়া মহাদেশৰ অন্তৰ্গত। দেশখনত ভাৰতীয় ‘স্পৰ্শ’ আছে।
ফিজিত হিন্দীক চৰকাৰী ভাষা হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে। বৰ্তমান এই দেশত তিনিটা চৰকাৰী ভাষা আছে। ইংৰাজী, ফিজিয়ান আৰু ফিজিয়ান হিন্দী। ২০২১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি ফিজি দ্বীপটোৰ মুঠ জনসংখ্যা ৯ লাখ ২৫ হাজাৰ। ইয়াৰে ৩৮ শতাংশ হিন্দীভাষী। দেশৰ বেছিভাগ মানুহেই হিন্দী ভাষাত সাৱলীল।
ফিজিত ভাৰতীয় মূলৰ লোকৰ বৃহৎ স্থায়ী জনসংখ্যা আছে। তেওঁলোকৰ কোনো এজনো প্ৰবাসী ভাৰতীয় নহয়। তেওঁলোকৰ ফিজিৰ স্থায়ী নাগৰিকত্ব আছে।
১৯৫৬ চনৰ পৰা ১৯৮০ চনলৈকে ফিজিত ভাৰতীয় মূলৰ লোকেই সংখ্যাগৰিষ্ঠ আছিল। পিছলৈ অৱশ্যে তেওঁলোকৰ সংখ্যা কিছু হ্ৰাস পালে। কিন্তু আজিও প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় দ্বীপটোত ‘ভাৰত’ৰ প্ৰভাৱ বিৰাজমান।
ফিজিৰ ইতিহাস ভাৰতীয় বংশৰ, বেছিভাগেই আৱাধি আৰু ভোজপুৰী সংস্কৃতিৰ বাহক। তেওঁলোকৰ পূৰ্বপুৰুষ উত্তৰ ভাৰতৰ হিন্দী বেল্টৰ পৰা ফিজিলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছিল। আগতে ভাৰতীয়সকলে মূলতঃ কামৰ সন্ধানত ফিজিলৈ ভিৰ কৰিছিল। লক্ষ্ণৌ, কানপুৰ, ফৈজাবাদ, গোৰখপুৰ, গাজীপুৰ, বালিয়া, চুলতানপুৰ, শ্বাহবাদ, ছিৱানৰ পৰা শ্ৰমিকসকলে দল-সংগঠনে ফিজিলৈ গৈছিল।
তেওঁলোকৰ বংশধৰসকল এতিয়া ফিজিৰ জনসংখ্যাৰ এক বৃহৎ অংশ। দক্ষিণ ভাৰতৰ কিছু তেলেগু আৰু তামিল ভাষী লোকো ফিজিত আছে। ইয়াৰ বাহিৰেও আফগানিস্তান, নেপালৰ আদিবাসী আছে।
১৮৭৯ চনৰ পৰা ১৯১৬ চনৰ ভিতৰত দক্ষিণ এছিয়াৰ পৰা এদল লোকে চুপাৰিৰ বাগিচাত কাম কৰিবলৈ ফিজিলৈ প্ৰব্ৰজন কৰে। দেশৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধি কৰিলে। বহুতে কেতিয়াও ভাৰতলৈ উভতি নাহিল।
ফিজিৰ আভ্যন্তৰীণ ৰাজনীতিতো ভাৰতীয়সকল সক্ৰিয়। দ্বীপটোৰ প্ৰথম ভাৰতীয় মূলৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী আছিল মহেন্দ্ৰ চৌধুৰী। ১৯৯৯ চনত তেওঁ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ চকীত বহিছিল।
ফিজিৰ বাহিৰেও ভাৰতৰ বাহিৰৰ কেইবাখনো দেশত হিন্দী ভাষা কোৱা হয়। নেপাল, ব্ৰিটেইন, ট্ৰিনিদাদ আৰু ট’বাগো, মৰিচাছ, চুৰিনাম, আমেৰিকা আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ বহু বাসিন্দাই হিন্দী ভাষা কয়।