ডিজিটেল ডেস্ক : ভাৰতত প্ৰতি বছৰে
১৫ ছেপ্টেম্বৰত অভিযন্তা দিৱস পালন কৰা হয়। অভিযন্তাসকলক সন্মান জনোৱাৰ লগতে তেওঁলোকৰ
অৱদানক স্মৰণ কৰাৰ বাবে এই দিৱস উদযাপন আৰম্ভ কৰা হয়। ভাৰতৰ মহান অভিযন্তা মোক্ষগুন্দম
বিশ্বেশ্বৰায়ৰ স্মৃতিত অভিযন্তা দিৱস উদযাপন কৰা হয়। আজিৰ দিনটোতে মোক্ষগুন্দম বিশ্বেশ্বৰায়ৰ
জন্ম হৈছিল। বহুতো ডাঙৰ ডাঙৰ নদীৰ বাবে মথাউৰি আৰু দলং নিৰ্মাণ কৰি তেওঁ আধুনিক ভাৰতৰ
সৃষ্টি কৰি দেশক এক নতুন ৰূপ দিছিল।
তেওঁৰ পথ অনুসৰণ কৰি দেশে বহুতো আশাব্যঞ্জক অভিযন্তা লাভ কৰক যিয়ে নিজ নিজ ক্ষেত্ৰত প্ৰশংসনীয় কাম কৰি আছে। কিন্তু পথ, মথাউৰি বা আধুনিক ভাৰত নিৰ্মাণত কেৱল পুৰুষেই অৰিহণা যোগোৱা নাছিল। এই ক্ষেত্ৰতো মহিলাসকলেও নিজৰ প্ৰতিভা প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। আজি বহু মহিলা অভিযন্তাই দেশৰ গৌৰৱ বৃদ্ধি কৰিছে। কিন্তু ভাৰতৰ প্ৰথম মহিলা অভিযন্তা কোন আছিল জানেনে? এগৰাকী মহিলাই অভিযন্তা হোৱাৰ সপোন কিয় দেখিছিল আৰু সেইটো সম্ভৱ হ’বলৈ কি পদক্ষেপ ল’বলগা হৈছিল। অভিযন্তা দিৱস উপলক্ষে জানক দেশৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা অভিযন্তা এ কে ললিতাৰ বিষয়ে।
কোন দেশৰ প্ৰথম মহিলা অভিযন্তা?
ভাৰতৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা অভিযন্তা
এ কে ললিতা। তেওঁ আছিল এগৰাকী ইলেক্ট্ৰিকেল ইঞ্জিনিয়াৰ। সেই সময়ত কু-কৰ্মৰ বোজা নাৰীৰ
কান্ধত আছিল। নাৰীৰ লিখা-পঢ়াৰ স্বাধীনতা নাছিল বাবেই ঘৰতে সীমাবদ্ধ আছিল তেওঁৰ জীৱন।
এনে সময়ত স্কুললৈ যোৱা, পঢ়া-শুনা কৰা আৰু অভিযান্ত্ৰিক ক্ষেত্ৰখনত কেৰিয়াৰ গঢ়ি
তোলাটো আছিল এক বৃহৎ আৰু প্ৰশংসনীয় পদক্ষেপ।
জীৱন কাহিনী-
এ ললিতাৰ সম্পূৰ্ণ নাম আছিল আয়োলসোময়াজুলা
ললিতা। ১৯১৯ চনৰ ২৭ আগষ্টত চেন্নাইত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। এ ললিতাৰ দেউতাকৰ নাম আছিল পাপ্পু
সুব্বা ৰাও, যি পেছাত ইলেক্ট্ৰিকেল ইঞ্জিনিয়াৰিঙৰ অধ্যাপক আছিল। মাক-দেউতাকৰ পঞ্চম
সন্তান আছিল ললিতা। ইয়াৰ পিছত তেওঁৰ দুজন সৰু ভাই-ভনী জন্ম হয়। সাতজনীয়া পৰিয়ালত
ল’ৰাক অভিযান্ত্ৰিক শিক্ষা আৰু কন্যাক মৌলিক শিক্ষাৰ মাজতে আবদ্ধ কৰি ৰখা হৈছিল। এ
ললিতাৰ তিনিজন ককায়েক আছিল অভিযন্তা।
১৫ বছৰ বয়সত বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়-
মাত্ৰ ১৫ বছৰ বয়সতে ললিতাৰ বিয়া
হৈছিল যদিও তেওঁ বিয়াৰ সময়ত মেট্ৰিক পাছ কৰিছিল। বিয়াৰ পাছত তেওঁৰ এগৰাকী কন্যা
সন্তান জন্ম দিয়ে। জীৱনত সকলো ঠিকেই চলি আছিল যদিও স্বামীৰ মৃত্যুত ললিতাক বিধবা হৈ
পৰিল। কন্যা সন্তানটিক লগত লৈ ভৱিষ্যতৰ চিন্তাত লাগিল তেওঁ। দেউতাকে কন্যা ললিতাৰ বেদনা
বুজি পাই শহুৰেকৰ ঘৰৰ পৰা লৈ আনিলে।
কিয় বিধৱা ললিতাই ইঞ্জিনিয়াৰিঙৰ পথ বাছি লৈছিল-
স্বামীৰ মৃত্যুৰ পাছত আহিল ললিতাৰ
জীৱনৰ এক নতুন পৰ্যায়। নিজৰ লগতে সন্তানৰ জীৱন বচাবলৈ এ ললিতাই পুনৰ শিক্ষা জীৱন আৰম্ভ
কৰাৰ কথা ভাবিলে। দেউতাক আৰু ককায়েকৰ দৰে ৯ৰ পৰা ৫ বজাৰ কাম এটা কৰিব বিচাৰিছিল তেওঁ।
যাতে কামৰ সমান্তৰালকৈ ছোৱালীজনীকো সময় দিব পাৰে। ইঞ্জিনিয়াৰিঙৰ প্ৰভাৱ সৰুৰে পৰাই
তেওঁৰ ওপৰত আছিল, সেয়ে তেওঁ ইঞ্জিনিয়াৰিঙক নিজৰ লক্ষ্য কৰি লৈ পঢ়া আৰম্ভ কৰিছিল।
ললিতাৰ শিক্ষা-
পৰিয়ালৰ সহযোগত ললিতাই মাদ্ৰাজ
অভিযান্ত্ৰিক মহাবিদ্যালয়ত নামভৰ্তি কৰে। সেই সময়ত ইঞ্জিনিয়াৰিং কলেজত ছোৱালীৰ বাবে
কোনো হোষ্টেল নাছিল। ইঞ্জিনিয়াৰিঙত আৰু দুগৰাকী ছোৱালীয়ে নামভৰ্তি কৰে আৰু ললিতাকে
ধৰি তিনিওগৰাকীয়ে হোষ্টেলত থাকি ১৯৪৩ চনত ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰে। ইয়াৰ লগে লগে তেওঁ
ভাৰতৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা অভিযন্তা হৈ পৰে।
ললিতাৰ কেৰিয়াৰ-
পাছত ললিতাই বিহাৰৰ জামালপুৰত ৰেলৱে
ৱৰ্কশ্বপত এপ্ৰেণ্টিছশ্বিপ কৰিছিল। তাৰ পাছত ভাৰতীয় কেন্দ্ৰীয় মানক সংস্থা, শিমলাত
অভিযান্ত্ৰিক সহায়ক হিচাপে কাম কৰিছিল। ব্ৰিটেইনৰ লণ্ডনৰ ইনষ্টিটিউচন অব ইঞ্জিনিয়াৰৰ
পৰাও স্নাতক জাহাজ পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হোৱাৰ উপৰি দেউতাকৰ লগত গৱেষণামূলক কামত যোগদান
কৰে।
কেইবাটাও স্থানত কাম কৰাৰ সমান্তৰালভাৱে এ ললিতা ভাৰতৰ সৰ্ববৃহৎ ভকৰা নাংগল বান্ধৰ জেনেৰেটৰ প্ৰকল্পৰ অংশ হৈ পৰিছিল। ই তেওঁৰ অন্যতম বিখ্যাত ৰচনা। ১৯৬৪ চনত প্ৰথম আন্তৰ্জাতিক মহিলা অভিযন্তা আৰু বিজ্ঞানী সন্মিলনৰ কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনোৱা হয়। ১৯৭৯ চনত ৬০ বছৰ বয়সত এগৰাকী ললিতাৰ মৃত্যু হয়।